بازتاب احیای فرهنگ و سنن عهد ساسانی در دو کتیبۀ عضدالدولۀ دیلمی در کاخ تچر تخت‎جمشید

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شیراز، گروه تاریخ

چکیده

یکی از مکان‌های مهم در مجموعۀ تاریخی تخت‎جمشید، کاخ تچر است. از دیدنی‌های این کاخ، تعدادی کتیبه است که به پادشاهان، ‌امیران و حاکمان معروف، از پیش از اسلام تا دورۀ قاجاریه تعلّق‎دارد. از جملۀ این کتیبه‌ها، دو کتیبۀ عضدالدولۀ دیلمی است. عضدالدوله در یکی از کتیبه‎های خود به بیان واقعۀ حملۀ ابن‎ماکان به اصفهان و لشکرکشی به اصفهان برای دفع او می‌پردازد و کتیبۀ دوم از خوانده‎شدن کتیبۀ ساسانی توسط دو دانشمند ایرانی به فرمان او خبر می‎دهد. در این مقاله، ضمن بررسی واقعۀ تاریخی، به نکاتی که می‌توان از این دو کتیبه استنباط کرد، می‎پردازیم. پاسخ به این پرسش که چرا عضدالدوله در تخت‎جمشید از خود کتیبه‌ای به یادگار گذاشته است، ما را به یکی از سیاست‌های مهم عضدالدوله یعنی احیای برخی از آداب و سنن ایران باستان، رهنمون می‌سازد. همچنین، از این کتیبه‎ها می‌توان به استفاده از خط و زبان پهلوی در آن دوره و همچنین تسامح مذهبی آل‎بویه به‎ویژه عضدالدوله پی‎برد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Reflection of the Reviving of the Sassanid Culture and Traditions in the Two Azad ud-Doleh Deilami's Inscriptions in Tachar Castle of Persepolis Complex

نویسنده [English]

  • Mostafa Nadim
چکیده [English]

Tachar castle is an important site in the historical complex of Persepolis. Among wonders of the castle are several inscriptions related to famous kings, rulers and chiefs before the advent of Islam up to the Qajar era. Among these inscriptions one can mention two Azad ud-Doleh Delami's inscriptions. In one of his inscriptions, he narrates the account of ibn Makan's invasion to Isfahan and his attempt to defeat ibn Makan, and in the second inscription, he mentions the reading of Sassanid inscriptions by his order.
This paper aims at analyzing the above mentioned inscription to prove the thesis that Azad ud-Doleh tried to revive the culture and traditions related to the Sassanid era. To this end, he took some steps that will be mentioned in this paper. An investigation into this inscription will provide us with significant historical and cultural insights into the kingship of Azad ud-Doleh.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Azad ud-Doleh
  • Fana Khosrow
  • Ibn Makan
  • Persepolis
  • second Shahpur
  • Tachar