تقسیمات کشوری و جریان تمرکزگرایی و نوسازی در دوره رضاشاه1320-1304 ش

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان
1 دانشجوی دکتری، گروه تاریخ، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 دانشیار، گروه تاریخ، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3 استادیار، گروه تاریخ، دانشگاه پیام نور، تهران،ایران
4 دانشیار تاریخ، گروه تاریخ، دانشگاه پیام نور. تهران. ایران
چکیده
سیاست تمرکزگرایی و اجرای برنامه‎های نوسازی در دورۀ رضاشاه در قالب برنامه‎ های گوناگون و به‏صور مختلف در دستورکار قرار گرفت. در این دوره، اجرای برنامه‎ها و قوانینی چون نظام‎وظیفۀ اجباری، سجل احوال، کشف حجاب، تخته‎قاپوکردن عشایر، نظام قضایی جدید، ثبت اسناد و املاک، امور مالیاتی، و ... نیازمند سازمان‏دهی تقسیمات کشوری در چهارچوب مدرن بود. ازاین‏رو، رضاشاه برای اجرای اهداف خود به ایجاد تحول در ساختار تقسیمات کشوری پرداخت. مسئلۀ این تحقیق تأثیر جریان نوسازی و سیاست‏های تمرکزگرایانۀ دورۀ رضاشاه بر روند تقسیمات کشوری است؛ رویه‏ای که روال پیشینی را دچار دگرگونی ساخته است. روش تحقیق در این پژوهش روش تاریخی با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی‎ و با تکیه بر اسناد آرشیوی، نشریات ادواری، و منابع‎ مکتوب است. یافته‎های این پژوهش نشان داد که‎ تغییرات در حوزۀ تقسیمات کشوری در این دوره تمرکز سیاسی و نفوذ حکومت از استان‎ها تا روستاها را بسیار افزایش داد. به‏دنبال آن، سیاست‎های نوگرایانۀ حکومت‎ در حوزه‎های مختلف‎ اقتصادی، اداری‎، آموزشی،‎ و به‎خصوص تقویت‎ و توسعۀ‎ ارتش‎ نوین‎ شتاب بیش‎تری گرفت.
کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله English

Country divisions and the current modernization and centralization in the period of Reza Shah 1304-1320

نویسندگان English

farshid noroozi 1
Hoshang Khosrobeagi 2
Nezamali Dehnavi 3
Alireza Ali soufi 4
1 PhD student, Department of History, Payam Noor University, Tehran, Iran
2 Associate Professor,Department of History, Payame Noor university, Tehran, Iran
3 Assistant Professor, Department of History, Payame Noor University, Tehran, Iran
4 Associate Professor in History , Department of History , Payame Noor University, Tehran, Iran
چکیده English

The policy of centralization and the implementation of modernization programs were put on the agenda in the form of various programs and different forms during the Reza Shah period. During this period, the implementation of programs and laws such as the mandatory duty system, civil registry, the discovery of hijab, the Settlement of nomads, the new judicial system, the registration of documents and properties, tax affairs, and so on. It was necessary to organize the divisions of the country in a modern framework. Therefore, Reza Shah changed the structure of the country's divisions to implement his goals. This research is trying to answer the main question, what was the process of changes in the country's divisions during Reza Shah's period, and what was its relationship with the goals of modernization and centralization in this period? The research method in this study is the historical method with a descriptive-analytical approach and relies on archival documents, periodicals, and written sources. The findings of this research showed that the changes in the field of country divisions in this period greatly increased the political concentration and influence of the government from the provinces to the villages. After that, the modernist policies of the government gained more momentum in various economic, administrative, and educational fields especially the strengthening and development of the new army.

کلیدواژه‌ها English

Country Divisions
Modernization
Centralization
Reza Shah
اسناد
ساکما (سازمان اسناد و کتاب‎خانۀ ملی ایران)، شمارۀ بازیابی 292005409؛ 290001963؛ 293000491؛ 24096508؛ 291002002؛ 293004455؛ 29341462؛ 290006404؛ 293006087؛ 297005158؛ 291000279؛ 240013853؛ 240018582؛ 23000789؛ 293001375؛ 240018854؛ 240017349؛ 240021146؛ 293000015؛ 24057516؛ 240037404؛ 24057516؛ 40037404؛ 240009464؛ 240017759؛ 297038433؛ 297020204؛ 297039990؛ 240022969؛ 10800436708؛ 1874681؛ 5022343؛ 31036719؛ 3132093؛ 3181891؛ 31036713؛ 290001963؛ 290006546؛ 240039527؛ 240014346؛ 293000491؛ 290000224؛ 1791566؛ 297021702؛ 293004455؛ 291002002؛ 240011728؛ 297008449؛ 240018116؛ 240014364؛ 230000124؛ 230002940؛ 883347؛ 293001283؛ 290002199؛ 291001785؛ 3507099؛ 29332176؛ 293007349؛ 29319002؛ 293000470؛ 293000470.
کتابها
آبراهامیان، یرواند (1383)، ایران بین دو انقلاب، ترجمۀ احمد گل‎محمدی و محمدابراهیم فتاحی، تهران: نی.
آصف، محمدحسن (۱۳۸۴)، مبانی ایدئولوژیک حکومت در دوران پهلوی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
ارجمند، محمد (1388)، شش سال در دربار پهلوی، به‎کوشش عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران: پیکان.
اکبری، محمدعلی (1384)، تبارشناسی هویت جدید ایران، عصر قاجار و پهلوی اول، تهران: علمی و فرهنگی.
بهبودی، سلیمان (1372)، رضاشاه (خاطرات سلیمان بهبودی، شمس پهلوی، علی ایزدی)، به‎کوشش غلامحسین میرزاصالح، تهران: طرح نو.
تقی‎زاده، حسن (1368)، زندگی طوفانی (خاطرات سیدحسن تقیزاده)، به‎کوشش ایرج افشار، تهران: علمی.
دولت‎آبادی، یحیی (1371)، حیات یحیی، ج 4، تهران: عطار و فردوس.
فرخ، سیدمهدی (1348)، خاطرات سیاسی فرخ معتصمالسلطنه، تهران: جاویدان.
کاتوزیان، محمدعلی همایون (1380)، دولت و جامعه در ایران، ترجمۀ حسن افشار، تهران: مرکز.
کرونین، استفانی (1377)، ارتش و حکومت پهلوی، ترجمۀ غلامرضا علی بابایی، تهران: خجسته.
کرونین، استفانی (1383)، رضاشاه و شکلگیری ایران نوین: دولت و جامعه در دوران رضاشاه، ترجمۀ مرتضی ثاقب‎فر، تهران: جامی.
کیهان، مسعود (1311)، جغرافیای مفصل ایران (سیاسی)، تهران: مطبعۀ مجلس.
لمبتون، آن. ک. (1375)، ایران عصر قاجار، ترجمۀ سیمین فصیحی، تهران: جاودان‎خرد.
مدیر شانه‎چی، محسن (1379)، تمرکزگرایی و توسعهنیافتگی در ایران معاصر، تهران: رسا.
سال‏نامه‏ها
سالنامۀ آریان (1316 ش)، به‎کوشش بهرام آریان، تهران.
سالنامۀ پارس (1307 ش)، به‎کوشش امیر جاهد، تهران.
سالنامۀ پارس (1309 ش)، به‎کوشش امیر جاهد، تهران.
سالنامۀ پارس (1311 ش)، به‎کوشش امیر جاهد، تهران.
مذاکرات مجلس
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملى (سه‎شنبه 16 اسفند 1305)، دورۀ ‎6، جلسۀ 72.
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملى (پنج‎شنبه 6 آبان 1316)، دورۀ 11، جلسۀ 11.
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملى (یک‎شنبه 16 آبان 1316)، دورۀ 11، جلسۀ 12.
مشروح مذاکرات مجلس شورای ملى (یک‎شنبه 25 مهر 1316)، دورۀ 11، جلسۀ 9.
اسناد بریتانیا
Iran Political Diaries 1881–1965 (1997), R. M. Burrel (ed.), vol. 8, Archive Editions Ltd., 1st edition.