پیامدهای آگاهانه یک حرکت انقلابی مطالعۀ دانشگاه‌های مولود انقلاب فرهنگی ایران بر اساس گزارش روزنامۀ اطلاعات (بهمن 1357- بهمن 1363)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد،گروه علوم ارتباطات، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 عضو هیئت علمی گروه مطالعات منطقه ای دانشگاه تهران، استاد مدعو دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران

3 استادیار پژوهشی جهاد دانشگاهی واحد شهید بهشتی، استاد مدعو دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، تهران، ایران

10.30465/hcs.2023.44004.2738

چکیده

مهم‌ترین تحول در تاریخ دانشگاه‌های ایران پس از انقلاب «انقلاب فرهنگی» است. اغلب مطالعات موجود انقلاب فرهنگی را به یک «واقعه» و محدود به چهار روز درگیری در دانشگاه‌های سراسر کشور تقلیل می‌دهند که منجر به تعطیلی مراکز مختلف آموزش عالی شد. مطالعۀ حاضر تأکید می‌کند ریشه‌های انقلاب فرهنگی به زمان وقوع انقلاب ایران بازمی‌گردد و فقط به تعطیلی دانشگاه‌ها منجر نشد بلکه به تأسیس دانشگاه‌ها و مؤسساتی در کهکشان آموزش عالی ایران منجر شد که برآمده از نیازهای جامعۀ ایران و ایده‌ها و آرزوهای انقلابیون بود. به علاوه، پژوهش‌های پیشین بر تأسیس دانشگاه‌های امام صادق و تربیت مدرس به عنوان دانشگاه‌های مولود انقلاب فرهنگی تأکید می‌کنند اما پژوهش حاضر نشان می‌دهد مراکز بیشتری مولود انقلاب فرهنگی ایران بوده است و این مراکز جدید بازتابی از خواسته‌ها و نیازهای جامعه از سیستم آموزش عالی و هم‌چنین ایده‌های حکومت دربارۀ نظام دانشگاهی است. مقاله حاضر با رویکرد تاریخی و بر اساس بازخوانی 31710 صفحۀ روزنامۀ اطلاعات (در قالب 1745 شماره) در بازۀ زمانی 12 بهمن 1357 تا 12 بهمن 1363 به بررسی، معرفی و توصیف مراکزی می‌پردازد که با تأیید ستاد انقلاب فرهنگی و برای تحقق الگوی علم اسلامی راه‌اندازی شدند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Conscious consequences of a revolutionary movement (The study of universities advent during the cultural revolution of Iran; Based on the Ettelaat Newspaper 1979-1985)

نویسندگان [English]

  • Maryam Peyman 1
  • Seyed Abdolamir Nabavi 2
  • Soraya Ahmadi 3
1 M. A. Student in Communications Department of Communications, College of Humanities, Tehran North Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
2 Associate Professor Department of Regional Studies, University of Tehran, Iran, Visiting Professor at Department of communications, College of Humanities, Tehran North Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
3 Research Assistant Professor, Research Assistant Professor Academic Center for Education, Culture and Research (ACECR), Department of Visiting Professor at Communications, College of humanities, Tehran North Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The most important development in the history of Iranian universities after the Islamic revolution is called "Cultural Revolution". Most of the existing studies has reduced the it to an "event" and limited to four days of conflict in universities across the country, which led to the closure of various higher education centers. This study emphasizes that cultural revolution is rooted in the Iranian revolution, and it did not lead to the closure of universities and universities and institutions established and founded in the galaxy of higher education in Iran during cultural revelation years. Which replied to the needs of the Iranian society and the ideas and aspirations of the revolutionaries.



In addition, previous studies emphasized on the establishment of Imam Sadiq and Tarbiat Modares universities in this duration but this study shows that more centers were established and these new universities and institutes were a reflection to the society's demands and needs of higher education system.



This article has a historical approach and based on review of 31710 Ettelaat Newspaper pages (in 1745 issues) from 1 Feb 1979 to 1 Feb 1983. It introduces the centers that were established under supervision of headquarters of the Cultural Revolution to realize the model of Islamic University.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cultural Revolution"
  • University"
  • "
  • Higher Education"
  • . "
  • Iranian Revolution"
  1. آمار آموزش عالی ایران سال تحصیلی 1356-1357 ( 1358)، تهران: مؤسسه تحقیقات و برنامه‌ریزی آموزش عالی، نشریه شماره 64.
  2. انتظاری، یعقوب (1388)، شصت سال آموزش عالی تحقیقات و فناوری در ایران، تهران: مؤسسۀ پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.
  3. بذرافشان، مجتبی (مصاحبه)، خبرگزاری ایسنا، 10/12/1391.
  4. خواجه‌سروی، غلامرضا (1385)، خاطرات آیت‌الله مهدوی‌کنی، تهران: مرکز اسناد انقلاب‌ اسلامی.
  5. رضایی، محمد؛ کاظمی، عباس؛ طاهری­کیا، حامد (1396)، «چهار روز از حیات دانشگاه پس از انقلاب: 30 فروردین تا 2 اردیبهشت 1359»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، دوره 10، شماره 1.
  6. روزنامه اطلاعات، شماره­های مختلف، 1357 تا 1363.
  7. روند شکل­گیری دانشگاه آزاد اسلامی (1370)، تهران: انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی.
  8. شرف‌زاده بردر، محمد (1383)، انقلاب فرهنگی در دانشگاه‌های ایران، تهران: پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی.
  9. صفارزاده، جلال (1397)، تاریخچه دانشگاه‌ها در ایران، تهران: پارس کتاب‏‫.
  10. طاهری‌کیا، حامد (1396)، چگونگی شکل­گیری سوژه­های سیاسی در دانشگاه (بررسی موردی دانشگاه امیر کبیر، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی و دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران)، رساله دکتری، پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
  11. فهرست مصوبات ستاد انقلاب فرهنگی (بی­تا)، تهران: کتابخانه و مرکز اسناد شورای عالی انقلاب فرهنگی.
  12. فراستخواه، مقصود (1388)، سرگذشت و سوانح دانشگاه در ایران، تهران: رسا.
  13. گلکار، سعید (1387)، بررسی رابطه دولت و دانشگاه در ایران پس از انقلاب، 1357 -1384، رساله دکتری، گروه علوم سیاسی دانشگاه تهران.
  14. هوشمند، احسان (دی 1400)، «انقلاب فرهنگی در ایران بررسی چگونگی و فرآیند وقوع پدید انقلاب فرهنگی»، فصلنامه چشم‌انداز ایران؛ ویژه‌نامه دانشگاه در تعلیق.
  15. Mojab, S. (1991), The State and University: The "Islamic Cultural Revolution" in the Institutions of Higher Education of Iran, 1980-87.  PHD diss. University of Illinois.
  16. Tarbiat Modarres University (2002), Tehran: TMU Press.

 

  1. وب­سایت دانشگاه آزاد اسلامی، بخش تاریخچه: https://b2n.ir/y08561
  2. وب­سایت دانشگاه ادیان و مذاهب، بخش تاریخچه: https://b2n.ir/e96238
  3. وب­سایت دانشگاه امام صادق، بخش دانشگاه در یک نگاه: https://b2n.ir/q78642
  4. وب­سایت دانشگاه بین­المللی امام خمینی، بخش معرفی: http://www.ikiu.ac.ir/fa/page-view.php?pid=416
  5. وب سایت دانشگاه تربیت مدرس، بخش تاریخچه: https://b2n.ir/u57378
  6. وب­سایت دانشگاه علوم اسلامی رضوی، بخش مقدمه: https://b2n.ir/y14826
  7. وب­سایت دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری: https://b2n.ir/t24661
  8. وب­سایت دانشگاه قم، بخش تاسیس: https://b2n.ir/a53047
  9. وب­سایت شورای عالی انقلاب فرهنگی: https://sccr.ir
  10. وب­سایت مرکز پژوهش­های مجلس: https://rc.majlis.ir/fa/law/