مجلس عالی دربار حلقۀ گذار به نظام مشروطه

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه تاریخ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

با صدور فرمان مشروطه، تلاش برای استقرار نظم جدید که مهم‎ترین مشخصۀ آن تشکیل مجلس شورای ملی بود، آغاز شد. اما تأسیس مجلس نیازمند تدوین نظام‎نامۀ (قانون) انتخابات بود که می‎بایست شورایی خاص، سرپرستی تنظیم و تدوین آن را بر عهده گیرد. این نهاد در تاریخ معاصر ایران به «مجلس عالی» یا «شورای عالی دربار» تعبیر شده است. با عنایت به فقدان پژوهشی مستقل دربارۀ مجلس عالی و وجود ابهامات فراوان دربارۀ ماهیت و عملکرد این نهاد، پرسش اصلی این است که مجلس عالی چرا و چگونه تأسیس شد؟ اعضای آن چه کسانی بودند و چگونه انتخاب شدند؟ و این شورا چه کارکردهایی داشت؟
مقالۀ حاضر درصدد است با بهره‌گیری از منابع اصلی و پژوهش‌های جدید، این موضوع را با رویکرد توصیفی ـ تبیینی مورد ارزیابی قرار دهد. سرانجام، مقاله به این نتیجه می‌رسد که مجلس عالی هرچند یک شورای اضطراری بود، با تصویب نظام‎نامۀ انتخابات و نیز برگزاری و نظارت بر فرایند انتخابات نقش بارزی در گذار از نظام پیشامشروطه به مشروطه ایفا کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Supreme Council of Courtin Smoothing Iran’s Transition to Constitutional Regime

نویسنده [English]

  • Alireza Molla’i Tavani
Associate Professor in History,Institute for Humanities and Cultural Studies
چکیده [English]

As soon as Muzaffar al-Din Shah issued the command of constitution, attempts were made to establish the new order through the formation of a parliament to represent the Iranian nation. This objective required that the election law be written by a special council. It was called “Supreme Council” or “Supreme Council of the Court”. Lack of research in this regard and the unresolved ambiguities about the council makes one ask why the Supreme Council of the Court was established, who its members were, how they were elected, and what duties it had.
This article uses descriptive-explanatory method and taps primary sources to answer these questions. The results suggested thatthe Supreme Council of the Courtpassed the election law, supervised the election process, and, thus, played an important role inIran’stransitionto a constitutional regime.

کلیدواژه‌ها [English]

  • National Consultative Assembly of Iran
  • Supreme Council of the Court
  • electionlaw
  • parliament elections