کژنگاری در تاریخ معاصر ایران؛ با تأکید بر تحویلی‌نگری مفاهیم سیاسی بررسی موردی؛ مرکز اسناد انقلاب‌اسلامی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز. دانشکده علوم سیاسی

2 دانشجوی دکترای علوم سیاسی

چکیده

مفاهیم مهمی هم­چون «حزب»، «سکولاریسم»، «اصلاح­طلبی»، «تجدیدنظرطلبی»، «انقلاب»، «ناسیونالیسم» و... در تاریخ­نگاری معاصر در ایران بسیار پرکاربرد و در مواردی با معضلات روش­شناختی همراه می­باشد.
تحویلی­نگری به عنوان مهم­ترین معضل شناختی، نگرشی است که ارجاع هر پدیدار به امری فروتر از آن و اخذ وجهی از آن شیء به جای کنه آن را پیگیری می­نماید؛ به نظر می­رسد با توجه اهمیت تاریخ­نگاری تحولات سیاسی اجتماعی ایران و آثار پژوهشی در این زمینه، نیاز است تا معضل شناختی «تحویلی­نگری» مورد پژوهش قرار گیرد؛ لذا این مقاله تلاش دارد تا جایگاه تحویلی­نگری تاریخی را در برخی از انتشارات مرتبط با تاریخ­نگاری انقلاب اسلامی جستجو نماید و در این خصوص به بررسی برخی از آثار منتخب مرکز اسناد انقلاب اسلامی به عنوان یکی از مهم­ترین مراکز تاریخ­نگاری ایران معاصر می­پردازد.
این بررسی در تلاش است تا دریابد(سوال اصلی) «توصیف و تبیین مفاهیم سیاسی در تاریخ­نگاری مرکز اسناد انقلاب اسلامی تا چه حد در دایره تحویلی­نگری جای می­گیرد؟». «به نظر می­رسد(فرضیه اصلی) که رویکرد مرکز اسناد در تاریخ­نگاری انقلاب اسلامی، تحت تأثیر خصوصیات ایدئولوژیک، دستخوش تحویلی­نگری شده است»؛ یافته­های متعدد در این پژوهش فرضیه اصلی را تصدیق می­دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

fhxhjxfgjnxfthjtzhtrhnxghjtrztdjgdyjd

نویسندگان [English]

  • mojtaba maghsodi 1
  • shahab dalili 2
چکیده [English]

szreu6dft7my;8hip,fmrcfynjdftmoy7gygyi ftying y7nid ctyum,t.7mfrcftufm tvgynmfyi, hlmfdrcff6.gp,gyindrctf tvyjhynj

کلیدواژه‌ها [English]

  • sxcyjt
  • 7l
  • fdcrmfgum
  • t7hugtgy
  • استنفورد، مایکل (1387) درآمدى بر فلسفه تاریخ، ترجمه­ی احمد گل‏محمدى، تهران: نشرنى.

    - اسماعیلی، حمیدرضا (1389) «شورش اشرفیات بر جمهوریت». تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی

    - آشوری، داریوش (1373) «دانشنامه سیاسی». تهران: انتشارات مروارید.

    - بروجردی، مهرزاد (1377) «روشنفکران ایرانی و غرب». ترجمه‌ی جمشید شیرازی. تهران: طرح نو.

    - بشیریه، حسین (1378) «تاریخ اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم». ج اول. تهران: نشر نی.

    - تبریزی. قاسم و نیک­بخت، رحیم (1388) «سویه­های تاریخ­نگاری انقلاب اسلامی». مجموعه مقالات. تهران: خانه کتاب.

    - جعفرپور کلوری، رشید (1389) «فرهنگ سیاسی در ایران». تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

    - جلائی‌پور، حمیدرضا (1381) «جامعه‌شناسی جنبش‌های اجتماعی». تهران: انتشارات طرح نو.

    - حامدابوزید، نصر (1381) «نقد گفتمان دینی». ترجمه‌ی حسن یوسفی اشکوری. تهران: یادآوران.

    - حسین‌زاده، محمدعلی (1386) «گفتمان‌های حاکم بر دولت‌های بعد از انقلاب اسلامی». تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

    - حسینی، امید (1390) «بازخوانی دیدگاه­های سیاسی ـ فقهی آیت‌الله صانعی». تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی

    - حسینیان، روح­الله (1387) 14 سال رقابت ایدئولوژیک شیعه، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

    - ........................ (1384) «نقش فدائیان اسلام در تاریخ معاصر ایران». تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

    - ........................ (1389) «نظریه فتنه». تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

    - ....................... (1385) «بازخوانی نهضت ملی ایران». تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

    - حقیقت، صادق (1391) «روش‌شناسی علوم انسانی». قم: انتشارات دانشگاه مفید.

    - دهقانی، رضا (1386) روشنفکران دینی و دینداران روشنفکر، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

    - سیف‌زاده، حسین (1388) «پانزده مدل رقیب و بدیل نوسازی، توسعه و دگرگونی سیاسی». تهران: انتشارات قومس.

    - شیخ فرشی، فرهاد (1381) روشنفکری دینی و انقلاب اسلامی، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

    - صمدی­پور، سعید (1388) «جبهه ملی ایران». تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

    - عالم، عبدالرحمن (1373) «بنیادهای علم سیاست». تهران: نشر نی.

    - علوی‌نیک، سلمان (1388) «8 سال بحران­آفرینی اصلاح‌طلب». تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.

    - فرامرز قراملکی. احد (1380) اخلاق حرف­های، قم: نشر مجنون.

    - فرامرز قراملکی، احد (1380) روش‌شناسی مطالعات دینی، مشهد: انتشارات علوم‌ اسلامی رضوی.

    - قادری، حاتم (1380) «اندیشه‌های سیاسی در قرن بیستم». تهران: انتشارات سمت.

    - قوام، عبدالعلی (1379) «چالش‌های توسعه سیاسی». تهران: انتشارات قومس.

    - قوام، عبدالعلی (1381) «سیاست‌های مقایسه‌ای». تهران: انتشارات سمت.

    - کوفمان، سارا (1380) «تاریک‌خانه‌ی ایدئولوژی». ترجمه‌ی ستاره هومن. تهران: انتشارات زمان.

    - لکلائو، ارنستو و شانتال موفه (1392) «هژمونی و استراتژی سوسیالیستی» ترجمه‌ی محمد رضایی. نشر ثالث.

    - مقصودی، مجتبی (1380) تحولات سیاسی و اجتماعی ایران 57 – 1320. تهران: انتشارات روزنه.

    - ملائی­توانی، علیرضا (1386) درآمدی بر روش پژوهش در تاریخ، تهران: نشر نی.

    - وثیق، شیدان (1378) «لائیسیته چیست؟». تهران: انتشارات اختران.

    - یاسپرس، کارل (1372) «آغاز و انجام تاریخ». ترجمه‌ی محمدحسن لطفی. تهران: خوارزمی.

    - منوچهری، عباس (1387) «رهیافت و روش در علوم سیاسی». تهران: انتشارات سمت.

    • ·        مقالات

    - رجب نسب، حمید، نگارش­های سیاه و سفید، تهران: مجله­ی زمانه، سال چهارم، شماره­های41و42، اسفند، 1384 .

    - سازمند، بهاره و نظری، علی اشرف (1385) « مراکز مطالعات ایرانی» راهنمای مراکز پژوهشگران مطالعات ایرانی، چاپ اول ، تهران : انتشارات تمدن ایرانی

    - سیاری، سعیده (1388) «خطای تحویلی‌نگری»، مجله­ی ادیان و عرفان، شماره­ی ١، پاییز، صص ٩٣ ـ ١١٦.

    - سیاری، سعیده (1385) «از تحلیل­گرایی دکارت تا تحویل­نگری‌ مدرنیسم»، فصلنامه اندیشه نوین‌ دینی‌، شماره 4، صفحات 56 تا 98.

    - سیاری، سعیده و فرامرز قراملکی (1386) «ابعاد و زمینه های تحویلی نگری در دین پژوهی»، مجله اندیشه نوینی دینی، شماره 8، بهار، صفحات 33 تا 54.

    - شرفی، محبوبه (1391) «تاریخ­نگاری و تاریخ­نگری، ضرورتها و بایستگی­ها». فصلنامه علمی پژوهشی تاریخ. سال چهارم. شماره 15. صص 87 ـ 100

    - صدقی، ناصر و عارف نریمانی(1390) «چیستی تاریخ نگاری ایدئولوژیک»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، دی ماه، شماره­ی 164، صص 18 ـ 23.

    - فرامرز قراملکی، احد و سعیده سیاری(1388) «خطای تحویلی نگری در دیدگاه الهیات پویشی گریفین»، مجله ادیان و عرفان، پاییز و زمستان، سال 42، شماره 1، صفحات 93 تا 116.

    - کاظمی، عباس­وریج (1387) «جامعه­شناسی­تاریخی: روایت، تاریخ و جامعه­شناسی»، پژوهشنامه‌ی علوم انسانی و اجتماعی، سال چهارم، شماره­ی چهاردهم.

    - کافی، مجید (1384) «در باب جامعه­شناسی تاریخی»، قم: حوزه و دانشگاه، سال یازدهم، شماره­ی 42، ص 41ـ 69.

    - نجاتی­حسینی، محمود (1382) «واکاوی هویت تاریخی، تاریخ‌نگاری و جامعه­شناسی تاریخی ایران: ملاحظات نظری و روش­شناختی»، تهران: فصلنامه­ی مطالعات ملی، سال چهارم. شماره­ی 1. زمستان، صص 153 ـ 190.

    - هوارث، دیوید (1377) «نظریه‌ی گفتمان» در فصلنامه علوم سیاسی. ترجمه‌ی سید علی‌اصغر سلطانی. ش2.

    - یاوری، نگین (1374) «تاریخ نو و بحران بازنمایی»، فصلنامه­ی گفتگو، شماره­ی 8، تابستان.