تحول‌های دینی عصر صفویه و نقش عالمان عاملی: مطالعۀ موردی محقق کرکی و شهید ثانی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشگاه تربیت مدرس

2 استادیار دانشگاه تربیت مدرس

3 دانشجوی دکتری دانشگاه تربیت مدرس

4 دانشیار دانشگاه تربیت معلم تهران

چکیده

پیش از این، تحول‌های دینی عصر صفویه و اهمیت مهاجرت فقیهان عاملی از جنبه‌هایی بررسی شده است، هرچند اختلاف نظرهای جدی دربارۀ اهمیت و تأثیر مهاجرت فقیهان عاملی به ایران در عصر صفویه وجود دارد. در این نوشتار اهمیت و تأثیر مهاجرت فقیهان عاملی از زاویۀ نقش آنها در تحول در گفتمان‌های دینی عصر صفویه، با تکیه بر آرای محقق کرکی و شهید ثانی بار دیگر ارزیابی شده است. همچنین ادعا شده که عالمان عاملی نقش مهمی در تحول گفتمان حاکم بر مراکز علمی ایران از نگاه فلسفی به فقهی داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Religious Developments of Iran under Safavids and the Role of Emigrant Ulamā: a Case Study on Muhaghigh Karakī and Shahīd-e Sānī

نویسندگان [English]

  • Sadiqh Ayinevand 1
  • Seyyed Hashem Aqajari 2
  • Muhammad Kazim Rahmati 3
  • Hossain Muftakhari 4
1 Assistant Professor of History, University of Tarbiat Modarres, Tehran
2 Assistant Professor of History, University of Tarbiat Modarres, Tehran
3 Ph.D. Student of History, University of Tarbiat Modarres, Tehran
4 Associate Professor of History, University of Tarbiat Mo’alem, Tahran
چکیده [English]

So far, religious developments of Iran during Safavid period and the role of the emigrant ulamā of Jabal ‘Amil in these developments, has attracted a considerable scholarly attention. But there are still serious controversies on the importance of this emigration. The present paper aims to examine this subject from a rather different point of view, i.e. the role of ‘Amili ulamā in changes of religious discourse of safavid Iran. To come up with this, it draws on two prominent ‘Amili shi’ite scholar, Muhaghigh-e Karakī and Shahid –i Sānī-‘s jurisprudential ideas to re-evaluate the aforementioned change and the emigrant ulamā’s role in this process. It also claims an efficacious role for these emigrant ulamā in shifting the innate character of religious discourse of safavid Iran from a philosophical to a rather jurisprudential one.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Safavids
  • Sh’ism
  • Jabal ‘Amil
  • Muhaghigh – e Karaki
  • Namaz