چند و چونِ نفیِ مختارثقفی در اندیشه امام سجادع؛

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

10.30465/hcs.2025.50731.3007

چکیده

درباره مناسبات مختارثقفی و امام سجادع گفتگوهای متفاوت و قابل توجهی در طول تاریخ تشیع مطرح شده است. تلقی عمومی، برتابی امام سجادع نسبت به مختار است و این که مختار چهره ای مثبت برای امام سجادع داشته است. پیروان این ایده شواهد ذم علیه مختار را مخدوش و با کمک گزارش هایی از امام سجادع، چهره ای یک دست از رابطه مختار و امام سجادع، ترسیم می کنند ولی شواهد تاریخی گویایی تلقی دیگری از ارتباطات این دو است. از این رو این مقاله به بررسی مناسبات امام سجادع و مختار می پردازد و تلاش می کند به این سوال بپردازد که چند و چون مناسبات ارتباط مختارثقفی و امام سجادع چگونه بوده است؟ فرضیه پی گرفته شده این است که به نظر می رسد الگوی ثابتی در مواجهه منفی امام سجادع با مختار ثقفی وجود دارد. بررسی های تاریخی بر اساس منابع و اسنادِ نخستین این نتیجه را بدست می دهند که امام سجادع پس از تشکیل حکومت توسط مختار موضع گیری ها را علیه وی داشته و آشکارا نسبت به او زاویه می گیرد و تنها در بحث خونخواهی امام حسین ع است که حضرت موضعی رضایت گونه نسبت مختار ابراز داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analyzing Imam Sajjād’s Rejection of Mukhtār Al-Thaqafi’s Actions Using a Method of Critiquing Historical Records

نویسنده [English]

  • Abbas mierzaee
Assistant professor, Department of History and Civilization of Islamic Nations, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran
چکیده [English]

The relationship between Mukhtār al-Thaqafi and Imam Sajjād (AS) has sparked various significant discussions. While the prevailing belief suggests that Imam Sajjād accepted Mukhtār’s actions and held a positive view of him, some have dismissed evidence of blame against Mukhtār as distorted. They have sought to establish a consistent relationship between Mukhtār and Imam Sajjād based on reports from the latter. However, historical evidence presents a different perspective on their relationship. This article aimed to scrutinize the dynamic between Imam Sajjād and Mukhtār, seeking to answer the question of the nature of their relationship. The hypothesis pursued was that there appeared to be a consistent pattern of Imam Sajjād's negative stance toward Mukhtār al-Thaqafi. Historical studies, drawing from relevant sources and documents, led to the conclusion that Imam Sajjād initially held a favorable view of Mukhtār prior to his uprising, but adopted a strongly negative position after the establishment of his government. In fact, Imam Sajjād (AS) expressed his approval of Mukhtār’s actions solely in the context of seeking vengeance for Imam Hussain’s bloodshed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shiite history, Shiite uprising, Imam Sajjād (AS), Mukhtar Thaqafi, vengeance for Imam Hussain&rsquo
  • s bloodshed