گونه‌شناسی کنش‌های گفتاری در نامه‌های امام حسین (ع) در جریان واقعه عاشورا

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

2 دانشیار گروه تاریخ دانشکده ادبیات، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران

3 استادیار گروه تاریخ دانشگاه تهران- تهران- ایران

10.30465/hcs.2024.48722.2928

چکیده

در جریان واقعه عاشورا که از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین وقایع صدر اسلام است، نامه‌هایی از سوی امام حسین(ع) به مخاطبان گوناگون ارسال شده است. پرداختن به این نامه‌ها و شناسایی مرکز ثقل آنها، از جهت شناسایی نوع حرکت امام و انگیزه ایشان از این حرکت، حائز اهمیت است.

این پژوهش به کمک نظریه کنش‌های گفتاری جان سرل به تحلیل این نامه‌ها پرداخته است. نظریه کنش‌های گفتاری که در شاخه تحلیل گفتمان شناخته‌ می‌شود، به لایه‌های زیرین زبان توجه داشته و هر سخنی را یک کنش تلقی می‌کند که این کنش‌ها به پنج دسته اظهاری، اعلامی، ترغیبی، تعهدی و عاطفی تقسیم‌ می‌شوند.

پس از تعیین فراوانی انواع کنش در نامه‌های امام حسین(ع) مشخص شد که بیشترین فراوانی مربوط به کنش‌ اظهاری است و کنش‌های عاطفی، ترغیبی، اعلامی و تعهدی به ترتیب در مراتب پسینی قرار دارند. در مرکز ثقل این نامه‌ها کنش ترغیبی شامل دعوت به هدایت، پایبندی به کتاب خدا، سنت پیامبر(ص) و وفای به عهد به عنوان صفت پسندیده اخلاقی و انسانی است. دستاورد پژوهش نشان می‌دهد، امام حسین(ع) در مجموع گفتار خویش به دنبال آگاهی بخشی و اصلاح اعتقادی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Typology of speech acts in the letters of Imam Hossein (AS) during the Ashura event

نویسندگان [English]

  • Soodabeh Zajkani 1
  • Shahla Bakhtiari 2
  • gholamreza zarifian 3
1 M.A Department of History, Faculty of Literature, Alzahra University, Tehran, Iran
2 Associate Professor Department of History, Faculty of Literature, Alzahra University, Tehran, Iran
3 Assistant Professor of the Department of History, University of Tehran - Tehran - Iran
چکیده [English]

در جریان واقعه عاشورا که از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین وقایع صدر اسلام است، نامه‌هایی از سوی امام حسین(ع) به مخاطبان گوناگون ارسال شده است. پرداختن به این نامه‌ها و شناسایی مرکز ثقل آنها، از جهت شناسایی نوع حرکت امام و انگیزه ایشان از این حرکت، حائز اهمیت است.

این پژوهش به کمک نظریه کنش‌های گفتاری جان سرل به تحلیل این نامه‌ها پرداخته است. نظریه کنش‌های گفتاری که در شاخه تحلیل گفتمان شناخته‌ می‌شود، به لایه‌های زیرین زبان توجه داشته و هر سخنی را یک کنش تلقی می‌کند که این کنش‌ها به پنج دسته اظهاری، اعلامی، ترغیبی، تعهدی و عاطفی تقسیم‌ می‌شوند.

پس از تعیین فراوانی انواع کنش در نامه‌های امام حسین(ع) مشخص شد که بیشترین فراوانی مربوط به کنش‌ اظهاری است و کنش‌های عاطفی، ترغیبی، اعلامی و تعهدی به ترتیب در مراتب پسینی قرار دارند. در مرکز ثقل این نامه‌ها کنش ترغیبی شامل دعوت به هدایت، پایبندی به کتاب خدا، سنت پیامبر(ص) و وفای به عهد به عنوان صفت پسندیده اخلاقی و انسانی است. دستاورد پژوهش نشان می‌دهد، امام حسین(ع) در مجموع گفتار خویش به دنبال آگاهی بخشی و اصلاح اعتقادی است.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Letters of Imam Hossein (AS)
  • Ashura event
  • John Searle
  • speech act theory