سقوط حکومت خوارزمشاهیان از دیدگاه مورخان عصر ایلخانی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه بین المللی امام خمینی ( ره) قزوین

2 عضو هیات علمی گروه تاریخ -دانشگاه بین المللی امام خمینی

3 دانشگاه بین المللی امام خمینی

4 عضو هیات علمی گروه تاریخ - دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)قزوین.

10.30465/hcs.2024.47537.2885

چکیده

تحولات بزرگ تاریخی همواره پیش زمینه تاریخنگاری می باشند و ظهور و سقوط حکومت ها بی شک از مهم ترین تحولات سیاسی و اجتماعی جوامع هستند که مورخان با توجه به دیدگاه ها و نگرش های فلسفی خود و با در نظر گرفتن اصل علیت و گزینش در تاریخ به توصیف و تحلیل موضوع می پردازند. حملات مغولان در اوایل قرن هفتم هجری، از مهم ترین تحولات تاریخی جهان اسلام می باشد که این مقاله درصدد پاسخ به این پرسش هست که سقوط حکومت خوارزمشاهیان، از دیدگاه مورخان عصر ایلخانان چگونه ارزیابی شده است؟ پژوهش حاضر به لحاظ هدف بنیادی و از لحاظ ماهیت و روش، از نوع تحقیقات توصیفی - تحلیلی می باشد و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای است. نتیجه گیری نهایی این پژوهش بر اساس تحلیل محتوای متون تاریخ نگاری مورخانی چون عطاملک جوینی، خواجه رشید الدین فضل الله همدانی، حمدالله مستوفی، نسوی و وصاف انجام گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که مورخان نگرشی ترکیبی به سقوط خوارزمشاهیان دارند و نقش تقدیر، مشیت الهی و عوامل انسانی را با بررسی علی و معلولی، از علل سقوط حکومت خوارزمشاهیان می دانند و همچنین عوامل داخلی و خارجی را در سقوط خوارزمشاهیان موثر می دانند و هریک از مورخان با توجه به دیدگاههای خود، سعی در برجسته نمودن علل بر اساس نگرش خود می باشند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The fall of the Khwarazmshah dynasty from the point of view of historians of the Ilkhanid era

نویسندگان [English]

  • mohammad ghorbanian 1
  • abdorrafi rahimi 2
  • Nasrallah Pourmohammadi Amlashi 3
  • amirhosein hatami 4
1 Imam Khomeini International University (RA) Qazvin
2 Assocaite Professor of History, Imam Khomeini International University
3 university emam khomaini
4 Member of the academic staff of the Department of History - Imam Khomeini International University (RA) Qazvin
چکیده [English]

Great historical developments are always the background of historiography, and the rise and fall of governments are undoubtedly one of the most important political and social developments of societies, which historians, according to their philosophical views and attitudes, and taking into account the principle of causality and selection in history, They describe and analyze the subject. The attacks of the Mongols in the beginning of the 7th century AH are one of the most important historical developments in the Islamic world, and this article seeks to answer the question of how the fall of the Khwarezm Shah dynasty was evaluated from the point of view of the historians of the Ilkhanate era. The current research is descriptive-analytical in terms of its fundamental purpose and in terms of its nature and method, and the method of collecting library information. The final conclusion of this research is based on the content analysis of historical historiographical texts such as Attamalek Jovini, Khawaja Rashiduddin Fazlullah Hamdani, Hamdollah Mostofi, Nesavi and Wasaf. The findings of the research show that historians have a mixed attitude towards the fall of the Khwarazmshahs and consider the role of fate, divine providence and human factors to be the causes of the downfall of the Khwarazmshahs, and also consider internal and external factors to be effective in the downfall of the Khwarazmshahs. And each of the historians, according to their own views, try to highlight the causes based on their own views.

کلیدواژه‌ها [English]

  • "؛ Historiography"؛ Historians"؛ Providential and realistic approach"؛
  • "؛ Fall of the Khwarazm Shahs"