بررسی موانع و محدودیت های سیاحان خارجی در شناخت جامعة ایران در عصر قاجار

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار تاریخ، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

10.30465/hcs.2021.38687.2530

چکیده

در روزگار قاجار تعداد زیادی از سیاحان خارجی از ایران دیدن نموده و مشاهدات خود را از این کشور ثبت و به رشتة تحریر درآورده­اند. بررسی و شناخت موانع، محدودیت­ها و مشکلات فرا روی آنان به هنگام حضور در ایران و انجام  فعالیت­های تحقیقاتی در آن روزگار از اهمیت بسیاری برخوردار می­باشد. در این پژوهش با استفاده از کتب خاطرات و سفرنامه­های این سیاحان و با استفاده از روش پژوهش توصیفی­تحلیلی در پی یافتن پاسخی برای این سوالات برآمده­ایم: سیاحان خارجی در راه شناخت جامعة ایران در عصر قاجار با چه موانع، دشواری­ها و محدودیت­های مواجه بوده­اند؟ این موانع و محدودیت­ها تا چه اندازه می­توانست بر فرآیند فعالیت­ها و اهداف این سیاحان اثرگذار باشد ؟ فرضیه پژوهش بر این بنیاد اساسی استوار است که موانع، مشکلات و محدودیت­هایی که سیاحان خارجی در ایران با آن مواجه بوده­اند، بر فرآیند شناخت آنان از جامعه، تاریخ و فرهنگ این کشور اثرگذاری بسیاری داشته است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که عوامل مختلفی از قبیل ناآشنایی با زبان فارسی، تاثیر پذیری­های محیطی، محدودیت­های فرهنگی-مذهبی، فقدان امکانات جاده­ای و دشواری­های مسافرت، عدم امنیت، شیوع بیماری­ها، و محدودیت­های زمانی و مکانی از مهمترین موانع، محدودیت­ها و دشواری­های سیاحان خارجی بوده است که بر روی شناخت جامعه، تاریخ و فرهنگ ایران در عصر قاجار تاثیرات منفی زیادی داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study of the obstacles and limitations of foreign tourists in understanding the Iranian society in the Qajar era

نویسنده [English]

  • Ghaffar pourbakhtiar
Assistant Professor-azad university Shoushtar
چکیده [English]

During the Qajar era, a large number of foreign tourists visited Iran and recorded their observations from this country and wrote about it. It is very important to study and recognize the obstacles, limitations and problems they face when attending Iran and conducting research activities at that time. In this research, using the diaries and travelogues of these tourists and using the method of descriptive-analytical research, we have sought to find answers to these questions: What are the obstacles and difficulties for foreign tourists in understanding Iranian society in the Qajar era? To what extent could these obstacles and restrictions affect the process of activities and goals of these tourists? The research hypothesis is based on the fact that the obstacles, problems and limitations that foreign tourists have faced in Iran, have had a great impact on the process of understanding their society, history and culture. Findings show that various factors such as unfamiliarity with the Persian language, environmental influences, cultural-religious limitations, lack of road facilities and travel difficulties, insecurity, the prevalence of diseases, And time and space limitations have been of the most important obstacles, limitations and difficulties of foreign tourists, which has had many negative effects on the knowledge of Iranian society, history and culture in the Qajar era.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Tourists
  • Qajar
  • Barriers
  • Travel
  • Insecurity
  • Restrictions
 
آلمانی،هانری.رنه.د(۱۳۷۸)، از خراسان تا بختیاری،ج۲،ترجمه غلامرضا سمیعی،تهران:طاووس.
انه، کلود(۱۳۷۰)، گل­های سرخ اصفهان، ترجمة فضل­الله جلوه، تهران: نشر روایت.
            اوبن، اوژن(۱۳۹۱)، ایران امروز، ترجمه و حواشی و توضیحات از علی اصغر سعیدی، تهران: علم
اورسل، ارنست(۱۳۵۳)، سفرنامه اورسل، ترجمة علی اصغر سعیدی، تهران: زوًار.
اولیویه، جی. بی(۱۳۷۱)، سفرنامة اولیویه، ترجمة محمدطاهرمیرزا، تصحیح و حواشی از غلامرضا ورهرام، تهران: اطلاعات.
براون، ادوارد(۱۳۸۱)، یک سال در میان ایرانیان، ترجمة مانی صالحی علامه، تهران: ماه­ریز.
بروگش، هینریش(۱۳۶۸)، سفری به دربار سلطان صاحبقران، ترجمة محمدحسین کردبچه، چاپ دوم، تهران: اطلاعات.
بروگش، هینریش(۱۳۷۴)، در سرزمین آفتاب، ترجمة محمد جلیلوند، تهران: نشر مرکز.
بل، گرترود(۱۳۶۳)، تصویرهائی از ایران، ترجمة بزرگمهر ریاحی، تهران: خوارزمی.
بنجامین، اس. جی. دبلیو(۱۳۶۳)، ایران و ایرانیان، ترجمة محمد حسین کردبچه، تهران: جاویدان.
بیشوپ، ایزابلا(۱۳۷۵)، از بیستون تا زردکوه بختیاری، ترجمة مهراب امیری، تهران: سهند و آنزان.
 پولاک، یاکوب ادوارد(۱۳۶۸)، سفرنامة پولاک ، ترجمة کیکاووس جهانداری، چاپ دوم، تهران: خوارزمی.
تانکوانی، ژی. ام(۱۳۸۳)، نامه­هایی دربارة ایران و ترکیة آسیا، ترجمة علی­اصغر سعیدی، تهران: چشمه. 
جکسن، آبراهام والنتاین ویلیامز ( ۱۳۸۳ )، سفرنامة جکسن: ایران در گذشته و حا ل، ترجمة منوچهر امیری و فریدون بدره­ای، تهران: علمی و فرهنگی، چاپ چهارم.
جونز، سر هار فورد(۱۳۸۶)، روزنامة سفر خاطرات هیئت اعزامی انگلستان به ایران، ترجمة مانی صالحی علامه، تهران: نشر ثالث.
چریکف، مسیو(۱۳۵۸)، سیاحتنامة مسیو چریکف، ترجمة آبکار مسیحی، به­کوشش علی­اصغر عمران، تهران: شرکت سهامی کتاب­های جیبی.
دروویل، گاسپار (۱۳۸۷)، سفرنامة دروویل، ترجمة جواد محیی، تهران: گوتنبرگ.
دوبد، بارون کلمنت اگوستوس(۱۳۷۱)، سفرنامة لرستان و خوزستان، ترجمة محمدحسین آریا، تهران: علمی و فرهنگی.
دیولافوا، ژن(۱۳۷۸)، سفرنامة مادام دیولافوا، ترجمة فره­وشی(مترجم همایون سابق)، تهران: قصه­پرداز.
راولینسون، سر هنری(۱۳۶۲)، سفرنامة راولینسون(گذر از زهاب به خوزستان)، ترجمة سکندر امان­اللهی بهاروند، تهران: آگاه.
رایت، سر دنیس(۱۳۶۴)، انگلیسی­ها در میان ایرانیان، ترجمة اسکندر دلدم، تهران: نهال.
رایس،کلارا. کولیور(۱۳۸۳)، زنان ایرانی و راه و رسم زندگی آنان، ترجمة اسدالله آزاد، تهران: کتابدار.
روششوار، کنت ژولین دو( ۱۳۷۸ )، خاطرات سفر ایران ، ترجمة مهران توکلی، تهران: نشر نی.
ریچاردز، فرد(۱۳۷۹)، سفرنامة  فرد ریچاردز، ترجمة مهین­دخت صبا، چاپ دوم، تهران: علمی و فرهنگی.
ژوکوفسکی، والنتین(۱۳۸۲)، اشعار عامیانة ایران در عصر قاجار، به اهتمام و تصحیح و توضیح عبدالحسین نوائی، تهران: اساطیر.
سایکس، سر پرسی(۱۳۳۶)، سفرنامة ژنرال سر پرسی سایکس یا ده هزار میل در ایران، ترجمة حسین سعادت نوری، چاپ دوم، تهران: کتابخانة ابن­سینا.
شیبانی، ژن. رز. فرانسواز(۱۳۸۴)، سفر اروپاییان به ایران، ترجمة ضیاالدین دهشیری، چاپ سوم، تهران: علمی و فرهنگی.
شیل، ماری(۱۳۶۲)، خاطرات لیدی شیل، ترجمة حسین ابوترابیان، چاپ دوم، تهران: نشر نو.
فوروکاوا، نوبویوشی(۱۳۸۴)، سفرنامة فوروکاوا، ترجمة هاشم رجب­زاده و کینیجی ئه­اورا، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
فووریه، ژوانس(۱۳۸۹)، سه سال در دربار ایران، ترجمة عباس اقبال آشتیانی، چاپ دوم، تهران: دنیای کتاب.
کارلاسرنا، پارمه(۱۳۶۲)، آدم­ها و آیین­ها در ایران، ترجمة علی اصغر سعیدی، تهران: نشر زوار.
کرزن، جورج ناتانیل(۱۳۸۰)، ایران و قضیة ایران، ترجمة غلامعلی وحید مازندرانی، ج۱، چاپ پنجم، تهران: علمی و فرهنگی.
گروته، هوگو(۱۳۶۹)، سفرنامۀ گروته، ترجمۀ مجید جلیلوند، تهران: نشر مرکز.
گوبینو، ژوزف آرتور دو(۱۳۸۳)، سه سال در آسیا: سفرنامه کنت دو گوبینو، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران: قطره.
لایارد، سر اوستن هنری(۱۳۷۶)، سفرنامة لایارد، ترجمة مهراب امیری، چاپ دوم، تهران: آنزان
ماسارو، یوشیدا(۱۳۷۳)، سفرنامة یوشیدا ماساهارو، ترجمة هاشم رجب­زاده با همکاری ی. نی­ئی­یا، تهران: آستان قدس رضوی.
موریه، جیمز(۱۳۸۶)، سفرنامة جیمز موریه(سفر دوم)، ترجمة ابوالقاسم سرّی، تهران: توس.
مینورسکی، ولادیمیر؛ دوبد، بارون؛ ادموندز، جان سیسیل(۱۳۶۲)، دو سفرنامه دربارة لرستان، ترجمة سکندر امان­اللهی بهاروند و لیلی بختیار، تهران: بابک.
نیکیتین، بازیل(۱۳۵۶)، ایرانی که من شناخته­ام، ترجمه و نگارش علی­محمد فره­وشی( مترجم همایون سابق)، تهران: کانون معرفت.
ویشارد، جان(۱۳۶۳)، بیست سال در ایران، ترجمة علی پیرنیا، تهران: نوین.
ویلز(۱۳۶۸)، ایران در یک قرن پیش، ترجمة غلامحسین قراگوزلو، تهران: اقبال.
ویلس، چارلز جیمز(۱۳۶۳)، تاریخ اجتماعی ایران در عهد قاجاریه، ترجمة سید عبدالله، به­کوشش جمشید دودانگه و مهرداد نیکنام، تهران: زرین.