تأملی در تاریخ نزدیک

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.

2 دکترای تاریخ

چکیده

نگاهی به تولیدات پژوهشی مورخان، به ویژه مورخان نسل جدید بیانگر غفلت آنان از پرداختن به رویدادهای تاریخی عصر خویش است. علت این غفلت، احتمالا مشی محافظه کارانه و سیطره تفکر سنتی در مورد قلمروِ زمانیِ علم تاریخ است؛ بدین معنا که تفکر غالب مورخان این است که حوادث تاریخیِ نزدیک، از جنس موضوعات مورخانه نیستند و حوادث تاریخی آنگاه بایسته­ی تحقیق و پژوهش می شوند که گرد و غبار تاریخی بر روی آنها بنشیند و از زمان حال فاصله کافی گرفته باشند.
مقاله ی حاضر در واقع نقدی بر این دیدگاه و تفکر رایج در باب تاریخ نگاری است. نویسندگان مقاله معتقدند که با توجه به پیچیدگیهای دنیای امروز و سرعت تحولات نمی توان تفکر و قلمفرسایی در باب رخدادهای تاریخی (تاریخنگاری) را به مدت 30 یا 50 سال به عقب انداخت. بنابراین فرض این پژوهش بر این استوار است که هر رویدادی که ماهیت تاریخی داشته باشد و وارد قلمرو گذشته شده باشد، (یک روز پیش، یک هفته پیش، یک سال پیش و ...)  می تواند موضوعی مورخانه  باشد و غفلت مورخان از این رویدادها پیامدهای متعددی برای علم تاریخ دارد. نگارندگان بر این باور هستند که شاخه مطالعاتی «تاریخ نزدیک» می تواند به رفع این کاستی کمک کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A reflection on the near history

نویسندگان [English]

  • ایرج varfinezhad 1
  • sabah ghanbari 2
1 Assistant Professor of History, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Chamran University of Ahvaz, Iran.
2 Phd of Islamic History
چکیده [English]

A reflection on the near history
Abstract
A glance at the research works of historians, especially of the new generation historians, reflects their negligence to address the historical events of their time. The reason for this avoidance is probably the conservative approach to traditional thought about the temporal realm of the science of history; it means that the prevailing thought among historians is that historical events are not close to the genre of historical themes, and that historical events then need to be researched that historic dust sits on them and is far enough away from the present.
This present paper is in fact a critique of this common view of historiography. The authors of the paper believe that given the complexities of today's world and the pace of change, it is not possible to postpone thinking and writing about historical events for 30 or 50 years. Therefore, the assumption in this research is that any event that is of a historical nature and has entered the territory of the past, (a day ago, a week ago, a year ago, etc.) can be a matter for historians, and the negligence of historians on these events have many implications for the science of history. The authors believe that the field of study "Near History" can help to remedy these shortcomings.
Keywords: Near History, Oral History, Past Time, Present Time, Historian Mentality

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Near History
  • Oral History
  • Past Time
  • Present Time
  • Historian Mentality
منابع:
آگوستین، سنت. (1380)، اعترافات، ترجمه سایه میثمی، تهران، دفتر پژوهش و نشر سهروردی، چاپ دوم.
ابن اثیر، عزالدین. (1420 ق)، الکامل، بیروت، دارصادر، جلد 11.
آیت اللهی، حمیدرضا و علی فتحی. (1388)، «زمان از دیدگاه ملاصدرا و برگسون»، مجله ی معرفت فلسفی، سال هفتم، شماره 2.
احمدی، محمد تقی و دیگران. (1396) هیأت ویژه گزارش ملی بررسی حادثه ساختمان پلاسکو، https://adm.modares.ac.ir/uploads/gozaresh.pdf
اقبال آشتیانی، عباس. (1326)، «نوشتن تاریخ معاصر»، مجله یادگار، شماره سوم، سال چهارم.
امیری، علی. (1396)، علت غرق سانچی و نقش چین، https://www.alef.ir
بیت اللهی، علی (1397)، زلزله کرمانشاه، یک زلزله، 15 درس، وزارت راه و شهرسازی: https://www.mrud.ir
تبریز، عطا محامد.  (1397)، « گستره و محدودۀ تاریخ‌نگاری اکنون: فوکو و انقلاب ایران»، ایران ‌نامگ، سال 3، شماره 2.
جعفریان، رسول. (1376)، «مدخلی بر تاریخ معاصر ایران»، فصلنامه تاریخ معاصر ایران، شماره 1.
حسن آبادی، ابوالفضل، (1385)، «تاریخ شفاهی در ایران»، مشهد، سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی.
حضرتی، حسن. (1397)، روش پژوهش در تاریخ شناسی، ، قم، نشر لوگوس، چاپ دوم.
خدادادی، علی. (1392)، «سرگذشت اکنون»، مجله سوره، شماره 69-68.
رستمی جلیلیان، حسین. (1391)، «بررسی ریشه ها و زمینه های تفسیر تطبیق زمان در اندیشه ی برگسون و ملاصدرا»، فصلنامه اندیشه ی دینی دانشگاه شیراز، شماره پیاپی 42.
رضوی، مسعود. (1389)، گستره تاریخ: گفتگوهای مسعود رضوی با تاریخنگاران ایران، تهران، انتشارات هرمس، چاپ دوم.
روزنتال، فرانس. (1365)، تاریخ تاریخ نگاری در اسلام، ترجمه اسدالله آزاد، مشهد، آستان قدس رضوی، چاپ اول.
زرگری نژاد، غلامحسین.  (1389)، «نقد و بررسی کتاب تاریخ ایران در عصر افشاریه»، مجله کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شماره 146.
ساتن، جرج. (1388)، گفتارهایی در تاریخ علم، ترجمه غلامحسین صدری افشار، تهران، انتشارات آییژ، چاپ اول.
شعبانی، رضا. (1392)، ممیزات تاریخنگاری در ایران، نشر قومس، چاپ  اول.
عزیزی، حسین. (1384)، «عینیت در مطالعات تاریخی»، فصلنامه پژوهشی اندیشه نوین دینی، شماره 3.
فوکو، میشیل. (1387)، مراقبت و تنبیه: تولد زندان، ترجمه‌ی نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران، نشر نی، چاپ هفتم.
فوکو، میشیل. (1386)، ایران روح یک جهان بیروح و نُه گفتگوی دیگر با فوکو، ترجمۀ نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران، نشرنی، 1386، چاپ پنجم.
کار، ادوارد هالت. (1378)، تاریخ چیست؟، ترجمه حسن کامشاد، تهران، انتشارات خوارزمی، 1378، چاپ پنجم.
کمری، علیرضا، (1387)، « تاریخ نگری و تاریخ نگاری جنگ ایران و عراق»، تهران، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی(مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ».
مختاری گرچکانی، محمدعلی. (1394)، « چیستی زمان»، مجله نسیم خرد، پاییز و زمستان ، ش 1.
مگی، برایان. (1388)، سرگذشت فلسفه، ترجمه مانی صالحی علامه، تهران، نشر آمه، چاپ اول.
ملایی توانی، علیرضا. (1389)، «چشم اندازهای نو در تاریخ شفاهی ایران با تأکید بر تاریخنگاری شفاهی»، دو فصلنامه ی پژوهشی تاریخنگری و تاریخنگاری، دانشگاه الزهرا، سال بیستم، شماره 5، پیاپی 84.
ملائی توانی، علیرضا. (1396)، درآمدی بر روش پژوهش در تاریخ، تهران، نشر نی، چاپ یازدهم.
نوایی، عبدالحسین. (1379)، روزنامه کار و کارگر، ش 2787.
نوذری، حسینعلی و مهدی فرهانی منفرد.(1388)، «گفتگو: سرشت نقد تاریخی»، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا شماره 140.
وارینگتن، مارنی هیوز. (1386)، پنجاه متفکر کلیدی در زمینه تاریخ، تهران، امیرکبیر، 1386، چاپ اول.