نوع مقاله : علمی-پژوهشی
نویسندگان
1 دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب دانشکده علوم سیاسی
2 علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 استادیار علوم سیاسی دانشگاه آزاد تهران
4 گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
چکیده
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
نظم و عدالت از مهمترین مفاهیم اندیشه سیاسی است که ریشه در جهان بینی هر ملّت و حکومت دارد.بر همین اساس اندیشه ساسانیان و تنسر، متأثر از دین و دیدگاه ایشان به کیهان است. نظمی کیهانی، غایتمند و قائم محور که آیینه آن در زمین، سیستم رئیس محوری می شود که شاه آرمانی، سلسله مراتب اجتماعی و قانون اَزلی به نام اَشه، ارکان آن هستند و موجد نظم و عدالت. بنابراین در این مقاله سوأل این است که نظم کیهانی حاکم بر نامه تنسر چه ارتباطی با عدالت برقرار می کند؟ و فرضیه مقاله هم این است که در بررسی هستی شناسانه نامه تنسر با توجه به هرم هستی، مؤلّفه هایی چون شاه فرهمند، دین رسمی تحت نظر شاه، اندیشه طبقاتی و قانون اَزلی موجد نظم هستند و عدالتی می سازند که در آن هر کس و هر چیز بر اساس استعدادش در جای خود با وظیفه ای خاص در کمال خرسندی برای محقق شدن غایت دنیا یعنی پیروزی خیر بر شر فعالیت می کنند.روﺷﻰ ﻛـﻪ در این مقاله با استناد بر نامه تنسر از آن اﺳـﺘﻔـﺎده ﺷﺪه، روش هرمنوتیک ترکیبی متن محور– زمینه محورِ اسکینراﺳـﺖ.با ارائه مدل بسیار کوچکی تلاش کرده ایم تا نشان دهیم که اندیشه تنسر را همزمان باید در دو سطح متن و زمینه به فهم درآورد.نشان دادیم اندیشه تنسر مانند هر متفکر دیگری در درون دوران و زمانه خودش است . اندیشه متحول کننده ای که هنجار مرسومِ قبلی که همانا تکثرگرایی و عدم تمرکز بود را به هنجار مرسومِ متمرکز، منظم و مقدس تغییر داد و عدالتی شکل گرفت بر اساس اَشه، که نتیجه چندین دهه تحقیق و فعالیت فکری او بوده و از آبشخورهای زیادی مانند دین، فلسفه، حکمت و سنّت بهره برده است که اثرش تا به امروز ماندگار است.
کتاب ها:
احمدوند، شجاع، (1396)، اندیشه سیاسی در ایران باستان، تهران، انتشارات سمت
اسکینر، کوئنتین، (1380)، ماکیاولی، ترجمه عزت اله فولادوند، تهران، انتشارات طرح نو، چاپ چهارم
ﭘﮋوﻫﺶ، اﺣﺴﺎن ﻋﺒﺎس، (1348 )، عهد اردشیر، ﺗﺮﺟﻤﺔ ﻣﺤﻤﺪﻋﻠﻲ اﻣﺎﻣﻲ ﺷﻮﺷﺘﺮی، ﺗﻬﺮان، اﻧﺠﻤﻦ آﺛﺎر ملی
پیر نیا، حسین، (1386)، ایران باستان از آغاز تا صدر اسلام، تهران، نشر دبیر
حیدری نیا، صادق، (1386)، شهریار ایرانی، تهران، انتشارات مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی
دیلم صالحی، بهروز، (1384)، از نظم سیاسی تا نظم کیهانی در اندیشه ایرانی، تهران، نشرباز
رجایی، فرهنگ، (1372)، معرکه جهان بینی ها در خردورزی و هویت ما ایرانیان، تهران، نشر احیاء کتاب
رجایی، فرهنگ، (1395)، تحول اندیشه سیاسی در شرق باستان، تهران، نشر قومس، چاپ پنجم
رضایی راد، محمد، (1378)، مبانی اندیشه در خرد مزدایی، تهران، نشر طرح نو
زرین کوب، عبدالحسین، (1384)، تاریخ مردم ایران قبل از اسلام در کشمکش با قدرت ها، تهران، نشر امیرکبیر، چاپ نهم
عنایت، حمید، (1385)، نهادها واندیشه سیاسی در ایران واسلام، تهران، نشر روزنه، چاپ سوم
کریستین سن، آرتور، (1332)، ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، تهران، نشرابن سینا
مجتبایی، فتح الله، (1332)، شهر زیبای افلاطون و شاه آرمانی درایران باستان، تهران، نشر انجمن و فرهنگ ایران باستان
مینوی، مجتبی، (1354)، نامه تنسر به گشتسب، تهران، نشر خوارزمی، چاپ دوم
وکیلی، شروین، (1395)، اسطوره شناسی ایزدان ایرانی، تهران، نشر شورآفرین
وکیلی، شروین، (1397)، تاریخ نهاد درعصرساسانی، تهران، نشرشورآفرین
ویسهوفر، یوزف، (1396)، تاریخ باستان، مترجم مرتضی ثاقب فر، تهران، نشر ققنوس
هیلنز، جان، (1368)، شناخت اساطیر ایران، ژاله آموزگار و احمد تفضلی، تهران، نشر چشمه
مقالات:
احمدوند، شجاع، (1389)، مقالۀ منظومه های معنادار در پشتیبان حکومت آرمانی در اندیشۀ سیاسی ایران، فصل نامه پژوهش سیاست، سال دوازدهم
اخوان کاظمی، بهرام، (1378)، عدالت و خودکامگی در اندیشۀ سیاسی ایران باستان، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره 143 و 144
ازغندی، علی رضا، (1390)، مسایل اساسی اندیشۀ سیاسی در نامه تنسر، فصلنامۀ تخصصی علوم سیاسی، شماره هجدهم
تولی، جیمز، (1383 )، روش شناسی اسکینر در تحلیل اندیشۀ سیاسی، ترجمۀ بهروزلک، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 28
جلیلیان، شهرام، (1387)، شاهگُزینی در دورة ساسانیان، فرآیند شاهگُزینی در نامۀ تنسر به گُشنسپ، تاریـخ ایـران، شماره پنجاه و نهم
جلیلیان، شهرام، (1395)، چند نکته تازه درباره تاریخ گذاری نامه تنسر به گشتنسب، مطالعات تاریخ فرهنگی ، سال هفتم، شماره بیست و هشتم
قاسمی،محمدعلی، (1385)، نسبت انسان شناسی واعتماد سیاسی در اندرزنامه های ایرانی، بررسی تطبیقی نامه تنسر و سیاست نامه، تهران : دانشگاه تربیت مدرس
مرتضوی سیدخدایار، (1385)، بررسی آثار اسکینر و کاوشی در نقد وی بر متدلوژی قرائت زمینه ای ، قبسات، سال یازدهم، نوبت زمستان
مرتضوی سیدخدایار، (1386)، تبیین روش شناسی اندیشه سیاسی از منظر کوئنتین اسکینر، پژوهش نامه علوم سیاسی، سال سوم، شماره اول
منابع انگلیسی:
)