امکان سنجی استفاده از الگوی تاریخ نگاری« روح زمانه» به عنوان روشی برای مطالعات تاریخ معماری معاصر ایران*

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 گروه معماری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

2 گروه معماری، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران گروه معماری، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران

3 گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

10.30465/hcs.2018.4462

چکیده

     یکی از رویکردهای مهم در تدوین روایت تاریخ معماری، رویکرد روح زمانه است؛ این رویکرد سعی در ارائه تفسیری جامع پیرامون رخدادهای تاریخی دارد. اهمیت مسأله در این است که عمده تاریخ نگاریهای موجود معماری معاصر ایران دارای ماهیت توصیفی می باشند و فقدان نگاهی جامع که زمینه های گوناگون پیدایش آثار را مورد بررسی قرار دهد در آنها مشهود است. هدف این تحقیق ایجاد چارچوبی برای مطالعات دقیق تاریخ معماری معاصر ایران با الگو گیری از روش روح زمانه می باشد. در این پژوهش با استفاده از روش استدلال منطقی، ضمن استخراج الگویی از آثار تاریخ نگاران مطرح روح زمانه، امکان استفاده از این الگو به عنوان یک روش تحقیق در تاریخ نگاری معماری معاصر ایران ارزیابی می گردد. نتایج نشان می دهد ساختار چنین روشی دارای ماهیت کل نگر و تطبیقی بوده و طرح ریزی روایی آن مرکب از سه مرحله توصیف، تبیین و توجیه می باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluating the possibility of using “ZEITGEIST” historiography as a method for studying the history of Iranian contemporary architecture

نویسندگان [English]

  • Mojir Jalilian 1
  • Armin Bahramian 2
  • Narges Dehghan 1
  • Feyzollah Boushasb Gousheh 3
1 Department of architecture, Najafabad branch, Islamic Azad university, Najafabad, Iran
2 Department of architecture, Najafabad branch, Islamic Azad university, Najafabad, Iran Department of architecture, Art university of Isfahan, Isfahan, Iran
3 Department of history, Najafabad branch, Islamic Azad university, Najafabad, Iran
چکیده [English]

One of the main approaches in creation of historical narrative of architecture is the“ Zeitgeist” approach. This approach is to expose a general interpretation about the phenomenons of history. The importance of the problem derives from here that the most current researches of the history of Iranian contemporary architecture are descriptive and a general preview based on surveying different backgrounds of architectural events would not exist in them. The aim of research is to create a framework for systematic studies of the history of Iranian contemporary architecture, impressed by“ Zeitgeist” method. The research with concentration on logical argumentation, is to derive a pattern from the writings of “ Zeitgeist” historians and to evaluate how to use it in historiography of Iranian contemporary architecture. The results show that the structure of this method is essentially holistic and comparative, and the historical narrative is composed of three steps: description, explanation and justification.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Zeitgeist
  • Iranian contemporary architecture
  • Historiography
  • Historical narrative
1- آدامز، لوری( 1394)، روش شناسی هنر، ترجمه علی معصومی، تهران: نشر نظر.
2- ازغندی، علیرضا( 1385)، " درآمدی بر جامعه شناسی سیاسی ایران "، تهران: قومس.
3- آسابرگر، آرتور( 1380)، " روایت در فرهنگ عامیانه"، ترجمه محمدرضا لیراوی، تهران: سروش.
4- اعتصام، ایرج ( 1389 )، " معماری معاصر ایران، 75 سال تجربه بناهای عمومی ( 1300 تا 1375 هجری شمسی )"، تهران: پیام گستران.
5- اعتصام، ایرج( 1374)، "بررسی تطبیقی معماری و شهرسازی معاصر ایران با اروپا "، مجموعه مقالات اولین کنگره معماری و شهرسازی ایران، بم: کنگره ارگ بم، صص 66- 95.
6- بانی مسعود، امیر( 1389)، " معماری معاصر ایران "، تهران: نشر هنر معماری قرن.
7 – بیهقی، ابوالفضل ( 1375)، " تاریخ بیهقی "، تصحیح علی اکبر فیاض، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی.
8 – حبیبی، سید محسن و شکوهی بیدهندی، محمد صالح( 1388): " نووارگی، نوآوری و نوپردازی سالهای نخستین قرن چهارده ه. ش: میرزاده عشقی، سه تابلو و آرمانشهر"، نشریه هنرهای زیبا، شماره 38، تهران: صص93-103.
9 – حجت، عیسی و معظمی، منوچهر( 1390)، " معماری معاصر ایران، رویای تغییر و گسست فرهنگی "، مجموعه مقالات همایش ملی صد سال معماری و شهرسازی معاصر ایران، کرج: سازمان نظام مهندسی استان البرز، صص58-62.
10- روش، فرزانه( 1393): " جستاری در فلسفه مدرنیسم و نقش آن در شکل گیری هنر مدرن "، مجله انسان شناسی و فرهنگ، شماره 8، تهران: صص 1125-127.
11 – صنعتی، محمد( 1388): " درباره ی روشنفکری دهه چهل: گفتگو با محمد علی نژاد "، فصلنامه بخارا، شماره 71، تهران: صص 227-260.
12–  فتحی زاده، مرتضی( 1380): " نگاهی به مسأله درون گرایی و برون گرایی در معرفت شناسی معاصر"، فصلنامه پژوهشهای فلسفی کلامی، شماره 7و 8، تهران: صص 33-58.
13 -  فرنی، اریک( 1383): " روش های تاریخ نگاری هنر و سیر تحول آنها "، ترجمه زهرا اهری، فصلنامه فرهنکستان هنر، شماره 10، تهران: صص 64-88.
14 – قبادیان، وحید و کیانی، مصطفی( 1392): " خاستگاه معماری مدرن در تهران: بررسی و شناخت اولین بنای سبک معماری مدرن در پایتخت کشور "، دوفصلنامه نامه معماری و شهرسازی، شماره 11، تهران: صص 39-58.
15 – قیومی بیدهندی، مهرداد( 1390): " مزاج دهر: نظریه حیات زمانه در دوره بندی تاریخ معماری ایران " ، فصلنامه گلستان هنر، شماره7، صص5-13.
16- قیومی بیدهندی، مهرداد و شهیدی مارنانی، نازنین( 1392): " رویکرد تاریخ فرهنگی و امکان و فوائد آن در مطالعات تاریخ معماری ایران "، پژوهش نامه انجمن ایرانی تاریخ، شماره 17، تهران: صص 87-107.
17-گامبریچ، ارنست(1384)، " تاریخ هنر"، ترجمه علی رامین، تهران: نشر نی.
18- گلیجانی مقدم، نسرین( 1386)، " تاریخ شناسی معماری ایران "، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
19- گیدئون، زیگفرید( 1385)، " فضا، زمان، و معماری: رشد یک سنت جدید "، ترجمه منوچهر مزینی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
20 – لطفی، سهند( 1386): " دگردیسی و پایایی در مرمت شهری"، نشریه هنرهای زیبا، شماره 31، تهران: صص 25-29.
21- مدبری، محمود و حسینی سروری، نجمه( 1387)، " از تاریخ روایی تا روایت داستانی"، نشریه گوهر گویا، شماره6، صص2-8.
22- مهدوی نژاد، محمد جواد و خبری، محمد علی و عسکری مقدم، رضا( 1388): " بازشناسی گرایش های تجدید حیات گرایانه در معماری پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران "، فصلنامه پژوهش در فرهنگ و هنر، شماره 1، تهران: صص 103-114.
23- ناری قمی، مسعود( 1394): " نقدی بر پژوهش های تفسیری تاریخی در خصوص معماری معاصر ایران "، دو فصلنامه مطالعات معماری معاصر ایران، شماره 7، تهران: صص 93-110.
24 - وانگ، دیوید( 1383): " تحقیق تفسیری تاریخی در معماری "، ترجمه مهرداد قیومی بیدهندی، دو فصلنامه صفه،  دوره 14، شماره 39، تهران: صص 67-101.
25 – هاید ماینر، ورنر( 1390)، " تاریخ تاریخ هنر، سیری در تاریخ تکوین نظریه هنر "، ترجمه مسعود قاسمیان، تهران: انتشارات فرهنگستان هنر.
26– هرگنهان، بی. آر  ( 1389 )، " تاریخ روانشناسی "، ترجمه یحیی سید محمدی، تهران: ارسباران.