تنوع فرهنگی ـ آیینی در فرارودان (پیش از اسلام)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات

2 دکترای تاریخ، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

فرارودان سرزمینی چند‌فرهنگی متشکل از اقوام متعدد و ادیان و آیین‌های زرتشتی، مانوی، بودایی، مسیحیت (نستوری)، یهودی، و باورهای کهن و آیین شمنی بود. در این تحقیق، مسئلة اصلی این است که فرارودان از نظر تنوع فرهنگی ‌ـ آیینی چگونه بود که پیش از اسلام پیروان ادیان و باورهای گوناگون در طول چند سده با تساهل و تسامح در کنار یکدیگر زیستند؟ همزیستی فرهنگی ‌ـ آیینی چه ویژگی‌های منحصر‌به‌فردی برای فرارودان به‌وجود آورد؟ این پژوهش با بهره‌گیری از روش تحقیق تاریخی و مبتنی بر اسناد و مدارک تاریخی و یافته‌های باستان‌شناسی انجام گرفته است. یافته‌های این تحقیق بیانگر آن است که در فرارودان پیش از اسلام تنوع فرهنگی ‌ـ آیینی ویژه‌ای وجود داشت و بر اثر همزیستی این فرهنگ‌ها و ادیان در کنار یکدیگر آمیختگی‌های فرهنگی ‌ـ آیینی پدید آمد. این آمیختگی به حدی است که تمایز عناصر دینی ادیان گوناگون را در آثار هنری و تاریخی برای تاریخ‌پژوهان و باستان‌شناسان دشوار کرده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Variety of Cultural-Religious in Transoxiana (Before Islam)

نویسندگان [English]

  • Hadi Alemzade 1
  • Hassan Shoja’i Mehr 2
1 Professor of History, Department of History & Civilization of Islamic Nations, Azad University of Tehran
2 PhD. in History, National University of Iran
چکیده [English]

Transoxiana had been a fertile ground for growth of a variety of religious cultures such as Buddhism, Zoroastrianism, Manichaeism, Christianity (Nestorian), Jewish and even some pagan tendencies like Shamanism. Such an exceptional multi-cultural environment calls for a special consideration. The main focus of this brief survey is on the situation of this multi-cultural region during pre-Islamic periods. Its basic question is that what made it possible for this mosaic environment to tolerate such a colorful culture? From a post-Islamic point of view, it asks that what characteristics have been resulted by this coexistence of various religions and dissents in a situation of toleration and indulgence. This survey is based on an analytical research of a volume of textual data which is gleaned from different library sources and archeological findings. The results of this research show that the pre-Islamic Transoxiana has given birth to an interesting composition of religions and cultures. Due to this dynamic situation, pre-Islamic Tranxoianian civilization has been witnessed to a spectacular cultural efflorescence. These various cultural elements were mixed into a composition so integrated that distinguishing them is something impossible.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Transoxiana
  • cultural-religious diversity
  • multicultural
  • Buddhist
  • Zoroastrian
  • Manichean
  • Nestorian