دگردیسی خدایان در ایلام باستان

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه مازندران

2 دانشجوی دکتری باستانشناسی دانشگاه تربیت مدرس

چکیده


 
تمدن ایلام مهم‏‏ترین تمدن باستانی و بومی سرزمین ایران پیش از تشکیل حکومت‏‏های آریایی ماد و هخامنشی است. این تمدن، با مرکزیت شوش، از حدود 3200 پ‌م وارد عصر شهرنشینی شد و در 646 پ‌م به ‏‏دست آشوری‏‏ها از صحنة تاریخ کنار گذاشته شد. یکی از مهم‏‏ترین ارکان تمدن ایلامیان مذهب و جهان‏‏بینی خاص آنان است که با ساخت معابد، پیکرة خدایان، و مراسم و آیین‏‏های مذهبی، مانند قربانی و نذورات، جلوه‏‏گر می‏‏شود. براساس مدارک و شواهد باستان‏‏شناختی، مذهب ایلامیان در گذر زمان بسیار دگرگون شده است؛ مهم‏‏ترین وجه این دگرگونی را می‏‏توان در اَشکال مختلف خدایان ایلامی به‌طرزی آشکار مشاهده کرد. در مطالعة حاضر ‏کوشش شده است، با تکیه بر شواهد باستان‏‏شناختی، سیر تحول اَشکال خدایان ایلامی از آغاز شکل‏‏گیری تا سقوط این تمدن در قالب ظاهر، حیوانات (دیوسانان)، ترکیب حیوان ـ حیوان، ترکیب انسان ـ حیوان، انسان، و سرانجام به‌‏‏صورت ایزدانی مجرد و نادیدنی به نمایش گذاشته شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Gods’Metamorphosis in Ancient Ilam

نویسندگان [English]

  • reza mehrafarin 1
  • mehdi ghaempanah 2
چکیده [English]

Ilam civilization is the most important ancient and indigenous civilization of Iran prior to the formation of Aryan rule and the Achaemenid Empire. The capital of this civilization, Susa, joinedurbanization in 3200 B.C. and was put aside from history in 646 B.C. by Assyrian Empire. One of the most significant part of this civilization was  Ilamidreligion and worldview as represented in their temples, gods statues, religious traditions, and ceremonies such as immolation, oblation, and so on. According to archeological documents and evidence, Ilamid religion has transformed greatly. This transformation is to a large extent reflected in the changes to the figures of Ilamid gods. This article, relying on archeological evidence, makes efforts to examine the metamorphosis in Ilamidgods from the beginning of their formation to the decline of this civilization. The gods appeared as animals (beasts), animal-animal combination, animal-human combination, and eventuallyas sacred and unobservable gods.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Ilam civilization
  • Ilamid religion
  • Gods’ role
  • Mythological patterns