نگرش هویتی ابوریحان بیرونی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموختة دکتری دانشگاه تربیت مدرس، تاریخ

2 استادیار دانشگاه تربیت مدرس

3 استاد دانشگاه تهران

4 استادیار دانشگاه تهران

چکیده

تغییرهای عمیق، ساختاری و چندبعدی که در پی فتح ایران رخ نمود، برخی از مهم‌ترین عنصرهای تشکیل‌دهندۀ هویت ایرانی در عهد باستان را دگرگون کرد یا به نابودی کشاند. با از میان رفتن برخی از این عوامل مانند سرزمین‌‌/جغرافیا و دولت ایرانی و در پی آنها تغییر یکی از مهم‌ترین پایه‌های هویت ایرانی در عهد باستان یعنی دین، هویت ایرانی دچار بحران شد. ایرانیان را با توجه به پاسخی که به بحران پیش رو دادند می‌توان به سه دستۀ ایران‌گرایان، اسلام‌گرایان و ایران ـ‌ اسلام‌گرایان تقسیم کرد. این مقاله ضمن برشمردن مهم‌ترین ویژگی‌های اسلام‌گرایان، به بررسی نگرش هویتی ابوریحان بیرونی پرداخته و هویت اسلامی این دانشمند ایرانی را با توجه به آثارش نشان داده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Abū Rayhān-e Birunī and the Problem of Iranian Identity

نویسندگان [English]

  • Reza Shajari Qasem Kheili 1
  • Seyyed Hashem Aghajari 2
  • Hamid Ahmadi 3
  • Sara Shari’ati 4
1 Ph.D in History, Tarbiat Moderes University, Tehran
2 Assistan Professor, Tarbiat Moderes University, Tehran
3 Professor of Political Sciences, University of Tehran
4 Assistant Professor of Social Sciences, University of Tehran
چکیده [English]

Arab conquest of Iran had conspicuous effects on Iranian identity and in some cases changed it radically. As a matter of fact, following this event some constitutive elements of Iranian identity such as “homeland/geography”, “Persian state”, and even more important one, i.e. “religion” -a crucial element of ancient Persian identity- suffered fundamental changes. Iranian confrontation with this identity crisis crystallized in different forms which might classify to three general categories: pro-Iranians, pro-Islamic Iranians, and Islamic-Iranians. In this paper we will enumerate the “pro-Islamic” group’s main characteristics and then, we will give an analytical survey of Abū Rayhān’s ideas about “identity” and will examine his “Islamic identity” according to his works.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Abū Rayhān Birunī
  • identity
  • Islamic Identity
  • Islamists