تبیین و بررسی تحول و توسعه مدارس نوین کردستان از سال 1304 تا 1320 مطلب مطلبی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهشکده اسناد- سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران

چکیده

تأسیس و دائر شدن و توسعه کمی و کیفی مدارس نوین در ایالت کردستان با تأخیری چند دهه‌ای نسبت به بیشتر ایالات و ولایات ایران آغاز شد. تا قبل از سلطنت پهلوی مدارس این حدود منحصر به دو باب مدرسه دولتی و دو باب مدرسه ملی در مرکز ایالت بود. نه از جانب وزارت معارف و نه از سوی اشخاص و صاحب منصبان کردستان تلاش جدی برای دائر کردن مدارس نوین انجام نشد. اما در دوره پهلوی اول مدارس این حدود توسعه کمی فراوانی یافتند و مدارس نوین نه تنها در شهرها و قصبات بلکه برخی از نواحی مهم روستایی را هم پوشش داد. این پزوهش بر آن است ضمن تبیین وضعیت معارف و مدارس کردستان قبل از سلطنت پهلوی، تحول و توسعه مدارس این حدود را از سال 1304 تا 1320‌ با روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از اسنناد منتشر نشده آرشیوی و مطبوعات بررسی نماید.

نتایج پزوهش نشان می‌دهد قبل از تأسیس سلطنت پهلوی بسترهای فکری و مالی و... تأسیس مدارس نوین در قصبات کردستان فراهم نبود و معدود اقدامات صورت گرفته در این زمینه منحصر به سنندج، مرکز ایالت بود. در دوره جدید کردستان جایگاه ویژه‌ای در برنامه‌های فرهنگی و سیاسی دولت یافت موقعیت جدید سبب توسعه کمی مدارس این حدود شد. استقبال از مدارس نوین و یا مقاومت در برابر آن در نواحی شهری و قصبات و نواحی روستایی متفاوت بود اما در کل مخالفت سازمان ‌یافته‌ای با توسعه مدارس نوین نشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

the process of transformation and development of modern schools in Kurdistan from 1304 to 1320

نویسنده [English]

  • motaleb motalebi
National Library and Archives of Iran
چکیده [English]

The establishment, establishment and development of new and quantitative and qualitative schools in the province of Kurdistan began with a delay of several decades compared to most of the states and provinces of Iran. Prior to the Pahlavi dynasty, schools were limited to two public schools and two national schools in the state capital. Neither the Ministry of Education nor the individuals and officials of Kurdistan made any serious efforts to establish new schools. However, in the first Pahlavi period, these schools developed a little and the new schools covered not only cities and towns but also some important rural areas. This study intends to explain the situation of education and schools in Kurdistan before the Pahlavi dynasty, the evolution and development of schools from 1304 to 1320 by descriptive-analytical method and using unpublished archival documents and the press.

The results of the research show that before the establishment of the Pahlavi dynasty, intellectual and financial bases and the establishment of new schools in the cities of Kurdistan were not available and the few measures taken in this field were limited to Sanandaj, the capital of the state. In the new era of Kurdistan, it found a special place in the cultural and political programs of the government. The new situation led to the slight development of schools in this area. The acceptance or resistance to new schools varied in urban and rural areas, but there was no general opposition to the development of new schools.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Traditional education
  • Modern schools "
  • RezaShah "
  • "
  • Kurdistan
منابع
کتاب
ایوانف، م. س(1357). انقلاب مشروطیت ایران، ترجمة آذر تبریزی، چاپ1، تهران: شبگیر.
تیمورزاده، مصطفی(1380). وحشت در سقز، به کوشش شهباز محسنی، انتشارات شیرازه، تهران.
سالنامه معارف کردستان، (1316) تهران، بی نا
زهیری‌، علیرضا(1379). عصر پهلوی به روایت اسناد‌، چاپ اول، قم‌، دفتر نشر و پخش معارف‌.
نووری محه‌مه‌دی (2006). شه‌ویک و خه‌ویک بستووی ژیان، پیداچوونه وه و ئاماده کردنی؛ سلاح‌الدین داشتی، سلیمانی، بنکه ژین.
همراز‌، ویدا(1376). نهادهای فرهنگی در حکومت رضاشاه‌، مجله تاریخ معاصر‌ایران‌، سال اول‌، شماره اول.
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران(ساکما)
پرونده‌های شماره؛
 888/ 297/ 91- 8950/ 297/ 91-5712/ 297-10251/297‌- 10588/ 297 -  11006 /297-27514/ 297-28973/ 297-37443/297- 634- 280 -/91 - 15102/240-1691- 297/-11006- 297- 012721- 297‌ -23089- 297- 24479- 297- 27514- 297‌- 28973- 297‌-1095-297/ 91/ 332- 290/ 28591-297/
 
 
 
مطبوعات
روزنامه کوشش، 13 آذر1314 شماره 274 / 13 فروردین 1316 شماره 70 / 14 جمادی‌الثانی 1347 شماره 238 / 15 اردیبهشت 1306 شماره42 / 16 آبان 1307 شماره220 / 29 جمادی الثانی 1350 شماره 235 / 30 مهر 1310 شماره 219 / 8 اردیبهشت 1309 شماره 86 / 8 مرداد 1307 شماره 143/ 3 شعبان 1343، شماره 24/ 17 مرداد1320 شماره مسلسل 4676