عدالت و بازتاب آن در تاریخ نوشته های مورخان ایرانی( قرن سوم تا ششم هجری)

Document Type : ..

Author

Associate Professor of History, Institute of Humanities and Cultural Studies, Tehran

Abstract

چکیده
الگو برداری مورخان ایرانی در دوره اسلامی از حکمت عملی  ایرانیان همراه با کثرت تذکرات اخلاقی در متون تاریخی دیده می شود. مهمترین بحث در زمینه اخلاق ، عدالت، به عنوان صفتی از صفات خداوند می باشد که در اداره جامعه، به حکمرانان توصیه شده است.
تحقیق حاضر بر آن است تا دریابد، عدالت در متون تاریخی ایرانیان در قرون اولیه دوره اسلامی چگونه تعریف شده و ارتباط آن با حکومت و حکومتگران چگونه تبیین گردیده و کاربست عدالت در جامعه متضمن  چه دستاوردهایی بوده است. فرض بر آن است که عدالت سیاسی، قرار دادن هر کس در جای مناسب خود و ایجاد تعادل و توازن میان اجزای سازنده جامعه و همچنین از بین بردن ظلم و ستم و عدالت اجتماعی بر خورداری افراد جامعه از خیرات و برکات می باشد.
نتیجه تحقیق نشان داد، عدالت مطرح در متون فلسفی و سیرالملوکها و تاریخ نگاریها ازنوع عدالت معاوضی بود که پادشاهان به شرط برقراری عدل ازسویی در زمره برگزیدگان خلایق قرار می گیرند و از سوی دیگر، عدل آنان موجب برقراری امنیت و ایجاد رفاه در جامعه می شود که خود عامل بقای حکومتشان است