چگونگی موضع گیری ایران در برابر تشکیل کنفدراسیون شیوخ جنوب خلیج فارس (1346-1349ش)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

تاریخ.دانشکده ادبیات و علوم انسانی،دانشگاه ارومیه.ارومیه.ایران

10.30465/hcs.2023.43237.2703

چکیده

چکیده:

سیاست منطقه ای ایران در حوزه خلیج فارس و دریای عمان در دهه 40 شمسی/ ۶۰ میلادی در نتیجه مجموعه تحولات داخلی و رهیافت های بین المللی دچار دگرگونی های عمیقی گشت. خروج نیروهای انگلستان از منطقه خلیج فارس و دریای عمان و بروز خلا قدرت ، مسئله بحرین و تشکیل فدراسیون شیوخ جنوب خلیج فارس از مهمترین رویدادهای بود که ایران به اشکال مختلف با آن در حال چالش و تقابل بود . در اواخر این دهه امارت های کوچک جنوب تنگه هرمز که سیاست خارجی و دفاعی آنان به وسیله انگلستان اداره می شد و فاقد تمرکز سیاسی و اداری مستقل بودند ، خواستار تشکیل نوعی کنفدراسیون گشتند . ایران با تاسیس این کنفدراسیون به مخالفت پرداخت. هدف از این نوشتار بررسی علل مخالفت شدید دولت پهلوی دوم نسبت به شکل‌گیری فدراسیون شیوخ خلیج فارس در این مقطع زمانی می باشد. در پایان نتیجه گرفته می شودکه ایران به علت حضور بحرین در این اتحادیه که تهران آن را بخشی از حاکمیت خود می دانست با آن به مخالفت پرداخت زیرا از دیدگاه تهران، بحرین بخشی از کشور ایران محسوب می شد و به صورت طبیعی امکان الحاق خودسرانه ان به معاهدات خارجی وجود نداشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

How Iran takes a position against the formation of the confederation of sheikhs in the south of the Persian Gulf (1968-1970)

نویسنده [English]

  • mohammad jafar chamankar
Department of History, Urmia University, Urmia, Iran /
چکیده [English]

How Iran takes a position against the formation of the confederation of sheikhs in the south of the Persian Gulf (1968-1970)





Abstract:

Iran's regional policy in the Persian Gulf and the Oman Sea underwent deep transformations in the 1940s/60s as a result of a series of internal developments and international approaches. The withdrawal of British forces from the Persian Gulf region and the Oman Sea and the emergence of a power vacuum, the issue of Bahrain and the formation of the South Persian Gulf Sheikh Federation were among the most important events that Iran was challenging and confronting in various ways. At the end of this decade, the small emirates south of the Strait of Hormuz, whose foreign and defense policy was managed by England and lacked independent political and administrative focus, demanded the formation of a kind of confederation. Iran opposed the establishment of this confederation. The purpose of this article is to examine the reasons for the strong opposition of the second Pahlavi government to the formation of the Federation of Persian Gulf Sheikhs at this point in time. In the end, it is concluded that due to the presence of Bahrain in this union, which Tehran considered to be part of its sovereignty, Iran opposed it, because from Tehran's point of view, Bahrain was considered a part of the country of Iran, and it was naturally possible to join it arbitrarily. T

کلیدواژه‌ها [English]

  • Iran
  • Persian Gulf
  • Bahrain
  • Confederation of Sheikhs
  • position

مراجع

کتاب و مقالات
– آوری، پیتر، (1368)، تاریخ معاصر ایران از کودتای 28 مرداد تا اصلاحات ارضی، محمد رفیعی مهرآبادی، تهران: عطایی
- ------------، (ویراستار)، (1388)، تاریخ ایران دوره پهلوی از رضاشاه تا انقلاب اسلامی، دفتر دوم از جلد هفتم از مجموعه تاریخ کمبریج، مرتضی ثاقب‌فر، تهران:، جامی
- چمنکار، محمدجعفر،( 1384) ،  دگرگونی نقش آفرینی ایران در خلیج فارس، 1357 – 1350 ش. تاریخ روابط خارجی. سال 6. شماره 22. بهار
- ----------- ( 1396) ، نقش آفرینی ایران در خلیج فارس و دریای عمان ، تهران: مرکز مطالعات سیاسی و بین المللی وزارت امور خارجه
- زرین قلم ، علی، (1337) ، سرزمین بحرین از دوران باستان تا  امروز ، تهران: سیروس
- زندفرد، فریدون، (1380) ، ایران و جهانی پر تلاطم، خاطراتی از خدمت در وزارت امور خارجه، تهران: شیرازه
- سعیدوزیری، منوچهر،(1387)،  جستجو در گذشته، تهران:  زریاب
علم، اسدالله (1371)گفتگوی من با شاه ، خاطرات محرمانه امیر اسدالله علم ، گروه مترجمان، تهران: طرح نو.
- گاهنامه پهلوی (1364) گاهنامه پنجاه سال شاهنشاهی پهلوی، به اهتمام کتابخانه ملی پهلوی، ج4 و 5 ، پاریس: سهیل.
- میلانی، عباس، (1392) ، نگاهی به شاه ، تورنتو: پرشین سیرکل
- هوشنگ مهدوی ، عبدالرضا،( 1368)، تاریخ روابط خارجی ایران از پایان جنگ جهانی دوم تا سقوط رژیم پهلوی، تهران: ناشر مولف
- ------------------------، (1378) ، اردشیر زاهدی و اشاراتی به رازهای ناگفته، تهران: پیکان
- نهاوندی، هوشنگ ؛ بوماتی ، ایو، ( 1392)، محمد رضا شاه پهلوی  آخرین شاهنشاه ، دادمهر، لوس انجلس: شرکت کتاب
اسناد
- استادوخ(اداره اسناد و تاریخ دیپلماسی وزارت امور خارجه)، 1-12-6، 1332ش ؛  ،کارتن 25،پرونده21-1،تاریخ 1350-1349ش ؛ کارتن 40،پرونده4-1،تاریخ 1350-1349ش
- ساکما (سازمان اسناد و کتابخانة ملی ایران) ، 38554/230 ؛ 7406/230 ؛ 122546/293 ؛  19525/297 ؛  4938/293/97 ؛ 9646/293/98 ؛ 11415/220 ؛ 3915/220 ؛ 89635/293 ؛ 4206/245 ؛ 48989/293 ؛ 4809/293/97 ؛ 645/220؛  1030/220 ؛ 560/220؛ 61853/ 230 ؛ 20627/297
نشریات
- آیندگان، 1/10/1348 ؛ 11/3/1348 ؛ 8/8/1348 ؛ 10/12/1349 ؛ 11/12/1349
- ارتش شاهنشاهی، ش2، 1349
- اطلاعات،8/3/ 1347 ؛ 14/1/ 1347 ؛  15/1/1347 ؛ 27/1/1347 ؛ 18/2/1347 ؛ 22/2/1347؛ 4/3/1347 ؛ 6/3/1347 ؛ 8/3/1347 ؛ 14/3/1347 ؛  4/4/1347  ؛ 18/7/1347 ؛ 2/5/1347 ؛   3/5/1347 ؛ 5/5/1347 ؛ 6/5/1347؛ 10/6/1347 ؛ 13/8/1347 ؛ 18/8/1347 ؛ 1/10/1347 ؛ 4/10/1347؛ 15/10/ 1347 ؛ 16/10/1347 ؛ 19/10/1347 ؛ 22/10/1347 ؛ 23/10/1347 ؛ 2/2/1348 ؛ 3/3/1348 ؛ 7/3/1348 ؛ 8/3/1348 ؛ 10/3/1348 ؛ 11/3/1348؛ 15/3/1348 ؛ 2/5/1348؛ 5/5/1348؛ 11/6/1348؛ 7/7/1348 ؛3/8/1348 ؛ 29/9/1348؛ 30/9/1348 ؛ 27/10/1348؛ 29/10/1348 ؛ 2/10/1348 ؛ 13/11/1348 ؛ 5/12/1348؛ 5/12/ 1348؛  26/12/1348 ؛ 9/1/1348؛ 10/1/1349 ؛ 10/1/1349 ؛ 11/1/1349 ؛ 16/1/1349؛15/1/1349 ؛ 18/1/1349 ؛19/1/1349 ؛ 24/1/1349 ؛ 13/2/1349 ؛ 21/2/1349؛ 22/2/1349 ؛ 24/2/1349؛ 28/2/1349 ؛ 6/3/1349؛ 18/3/1349 ؛  25/3/1349 ؛ 24/2/1349 ؛ 2/14/1349 ؛ 26/2/1349 ؛ 27/2/1349  ؛ 28/2/1349 ؛ 2/3/1349 ؛3/3/1349؛ 4/3/1349 ؛ 5/3/1349 ؛ 24/3/1349 ؛ 26/3/1349 ؛ 7/14/1349 ؛ 28/9/1349 ؛ 24/5/1350؛ 9/2/1351
- اطلاعات هفتگی، ش 794، آذر 1335
- امید ایران، ش25، آذر1336 ؛ ش817، 1349 
- بامشاد ، 7/11/1342
- تهران مصور ، 7/10/1336
- خواندنیها،28/8/ 1336
- خوشه، 17/1/1335
- رستاخیز، ش184،آذر 1354
- روشنفکر ، 16/1/ 1335
- فرمان، 18/10/ 1336
- کیهان،15/8/1347 ؛  18/4/1347؛ 6/6/1347 ؛  16/10/1347
الکترونیک
http://tarikhirani.ir/fa- تاریخ ایرانی ،
https://persian-heritage.com میراث ایران، --
عربی
- صوت الخلیج ، 25 ایلول 1969
-الرای العام الکویت ، 29 أیلول 1969
جستارهای تاریخی
دوره 14، شماره 1 - شماره پیاپی 1
اردیبهشت 1402
صفحه 111-133

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار