ORIGINAL_ARTICLE
بازتاب هدایت و رهبری در آثار ادبی در خصوص سلاطین غزنوی
نظریة خصوصیات فردی رهبری یکی از نظریههای هدایت و رهبری در مدیریت است که نظریهپردازان آن بر این نظر هستند که رهبر باید به یکسری ویژگیهای فردی متخلّق بوده و از نظر این صفات از پیروان خود برتر باشد؛ از جمله، هوش، بلوغ اجتماعی و وسعت دید، انگیزههای توفیقطلبی و نیل به هدف، انسانگرایی، بیان رسا و بانفوذ، ظاهر مناسب. در این پژوهش، از نگاه مدیریتی به آثار ادبی و تاریخی نگریسته شده است و با رویکرد تطبیقی تلاش شده است تا مفاهیم و نظریۀ ویژگیهای فردی رهبری در خصوص سلاطین غزنوی و کارگزاران آنها از لابهلای متون ادبی و تاریخی این دوره تبیین و تشریح شود. حال، این پرسش پیش میآید که آیا این ویژگیها در سلاطین غزنوی (محمود و مسعود و کارگزاران آنها) وجود دارد؟ الگوی نظری این پژوهش همان نظریۀ ویژگیهای فردی رهبری است. آنچه این تحقیق نشان میدهد و نمونههای آن نیز در متن آمده است، این است که سلاطین غزنوی دارای ویژگیهای مذکور از جمله هوش، وسعت دید، انگیزههای توفیقطلبی و نیل به هدف، بیان رسا و بانفوذ و ظاهر مناسب بوده و نمونههای انسانگرایی آنها در مقابل سازمانگرایی نشان میدهد که مطابق آنچه مشهور است، این سلاطین به کلی از این خصیصه خالی نبودهاند.
https://historicalstudy.ihcs.ac.ir/article_744_2dd35ba94737541fa88c81d6a5ab1e3c.pdf
2013-09-07
1
26
هدایت و رهبری
ویژگیهای رهبر
غزنویان
آثار ادبی
بهزاد
اویسی
b.oveisi@ilam.ac.ir
1
کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه ایلام
LEAD_AUTHOR
غلامرضا
رحیمی
drrahimi45@gmail.com
2
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه جهرم
AUTHOR
مجتبی
امیری
mamiry@ut.ac.ir
3
استادیار گروه مدیریت دولتی، دانشگاه تهران
AUTHOR
بتول
رستمی
batoolrostami@yahoo.com
4
کارشناس ارشد جامعهشناسی، دانشگاه ایلام
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
کوروش عیلامی ـ انشانی یا کوروش پارسی؟
نگاهی دوباره به بحثهای پیرامون هویت عیلامی ـ انشانی کوروش دوم
ورود پارسیها به انشان / پارسه و ارتباط گستردۀ آنان با ساکنان عیلامیِ این سرزمین در جنوب غرب ایران باعث نفوذ فرهنگ و تمدن عیلام در فرهنگ و تمدن هخامنشی بهویژه در زمان کوروش دوم و کمبوجیۀ دوم شد. بهعلاوه، ادعاهای کوروش در استوانۀ مشهور خود به زبان بابلی که خود و اجدادش را پادشاهان انشان معرفی میکند و ذکرنکردن نام پارس و یا هخامنش در این نوشته، باعث شده است که در سالهای اخیر تعدادی از اندیشمندان تاریخ ایرانِ پیش از اسلام دربارۀ هویت پارسی کوروش دچار تردید شده و کوروش را دارای هویت عیلامی ـ انشانی بدانند. هرچند که تاکنون نقدهایی بر چنین ادعاهایی نوشته شده است، هنوز این بحثها ادامه دارد.
در این مقاله تلاش شده است تا با استفاده از شیوۀ پژوهشهای تاریخی و با استناد به دادههای باستانشناسی، اسناد و نوشتههای کهن میانرودانی ـ عیلامی، کتیبههای پارسی، الواح عیلامی، نوشتههای یونانی و همچنین پژوهشهای جدید تاریخی و با ارزیابی بحثهای موافق و مخالفِ ادعای بالا، به بررسی نظر پاتس در رابطه با هویت انشانی ـ عیلامی کوروش دوم بپردازیم.
https://historicalstudy.ihcs.ac.ir/article_746_81c0766ab19cd120ec499499cc3d313d.pdf
2013-09-07
27
43
کوروش دوم
داریوش بزرگ
عیلام
انشان
پارس
محمدتقی
ایمانپور
mimanpour@hotmail.com
1
دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه فردوسی مشهد
LEAD_AUTHOR
سیروس
نصرالهزاده
cyrusnasr@gmail.com
2
استادیار گروه فرهنگ و زبانهای باستانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
AUTHOR
کیومرث
علیزاده
qumars_alizadeh@hotmail.com
3
کارشناس ارشد تاریخ ایران باستان، دانشگاه فردوسی مشهد
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
استدلالهای مخالفان اصلاحات امیرکبیر از منظر انتخاب عقلانی
در مقالۀ پیش رو، برای بررسی استدلالهای مخالفان اصلاحات در بازة زمانی 1267-1264 ق یعنی اصلاحات میرزا تقیخان امیرکبیر، با بهرهگیری از رویکردِ انتخاب عقلانی بهمثابۀ یکی از نظریههای عمومی جامعهشناسی تاریخی، به روایت علّی استدلالهای مخالفان در قالبِ چهار گروهِ روحانیان، درباریان، دیوانیان و زنان حرمسرا پرداختهایم. نظریۀ انتخاب عقلانی، که در آن فرد (در اینجا مخالفان اصلاحات) عامل علّی و عقلانیتِ ابزاریِ بهکار گرفتهشده توسط آنان (که در اینجا مخالفت آنان با اقداماتِ اصلاحی را در پی دارد) سازوکار علّی است، امکان ارزیابیِ رویۀ «عقلانیِ» انتخابِ این مخالفان برای مخالفتشان با اقداماتِ اصلاحی را فراهم میآورد. پس از بررسی استدلالهای هر یک از این چهار گروه مخالفِ اصلاحات (با حذف روحانیان بر اساس روش تطبیقی جان استوارت میل)، استدلالهای مشترک که با تکیه بر روشهای «توافق» و «تغییرات متقارن» میل، در میانِ گروههای استدلالکننده بهدست میآیند، عبارتاند از: «بیتوجهی به جایگاه طبقاتی مخالف»، «رعایتنکردن حقوق مردم» و «کوتاهشدن دست وارثان قدرت از قدرت». این استدلالها نشان میدهد مخالفان امیرکبیر در بیان مخالفت با اصلاحاتِ او، نه بر منافع کلان که بر منافع فردی یا طبقاتی بیشتر تأکید داشتهاند.
https://historicalstudy.ihcs.ac.ir/article_748_2ea9e9136687bafc7f7a4345dc837c2c.pdf
2013-09-07
45
77
اصلاحات
امیرکبیر
مخالفان اصلاحات
انتخاب عقلانی
روایت علّی
محمدرضا
جوادی یگانه
myeganeh@ut.ac.ir
1
دانشیار گروه جامعهشناسی، دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
ریحانه
جوادی
r.javadi@ut.ac.ir
2
کارشناس ارشد جامعهشناسی، دانشگاه تهران
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
نخبگان ایرانی و فعالیتهای علمی و فرهنگی آنان در عثمانی
(قرن نهم و دهم هجری)
در این پژوهش، فعالیتهای علمی و فرهنگی نخبگان ایرانی در عثمانی از آغاز شکلگیری دولت عثمانی تا اوایل قرن دهم هجری مورد بررسی قرار میگیرد تا نشان داده شود که فعالیتهای علمی آنان چه تأثیری بر حیات علمی و فرهنگی عثمانی به جا گذاشت و در این دوره علمای سنتگرا چه واکنشی نسبت به عقلگرایان داشتند و نتایج آن چه بود.
از دورۀ ایلخانان و حتی قبل از آن، ایران به عنوان کانون علمی محل ظهور علمای بزرگی در فقه، کلام و علوم نقلی بود. قاضی بیضاوی، عضدالدین ایجی، فخر رازی و زمخشری نمونهای از این علما هستند. با شکلگیری دولت عثمانی، تفکر حاکم بر مراکز علمی آن سرزمین تحتتأثیر افکار و اندیشههای علمای ایرانی قرارگرفت. این امر ناشی از روابط علمی و فرهنگی گستردهای بود که از گذشته بین دو سرزمین وجود داشت. در طول قرن هشتم و نهم هجری، نخبگانی ایرانی که در فقه، تفسیر، حدیث، منطق، کلام، صرف و نحو، قرائت، بلاغت، ریاضیات، نجوم و طب تحصیلاتی داشتند، به عثمانی مهاجرت کردند. برخی از آنان آثار ارزندهای در علوم عقلی و نقلی تألیف کردند. علمای مهاجر آثار و اندیشههای علمای ایرانی نظیر امام محمد غزالی و فخرالدین رازی را در مدارس عثمانی تدریس کردند و یا بر آثار گذشتگان شرح، حاشیه و تعلیقات نوشتند. در نتیجه، جامعۀ عثمانی همانند جامعۀ ایرانی در فضایی قرار گرفت که اندیشههای سنتگرایان در ستیز با عقلگرایان بهسرمیبرد.
https://historicalstudy.ihcs.ac.ir/article_749_d662e0a891026cea7591cec69acdb4a0.pdf
2013-09-07
79
100
تیموریان
ایران
عثمانی
مدارس
علما
نخبگان
ولی
دینپرست
vali_dinparast@yahoo.com
1
استادیار گروه تاریخ، دانشگاه تبریز
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی جنبشهای منطقهای ایران در سالهای 1324 - 1325 ش
(مطالعۀ موردی: تأثیر فرقۀ دموکرات آذربایجان بر نهضت جنوب فارس)
موقعیت استراتژیک ایران و داشتن مرز مشترک طولانی در شمال با کشور اتحاد جماهیر شوروی باعث شد که دو سال پس از آغاز جنگ جهانگیر دوم و هجوم آلمان به شوروی، سرزمین ایران مورد هجوم و اشغال نیروهای متفقین قرار گیرد. آنان هدف خود را از این اقدام، رساندن نیرو به شورویِِ تحت محاصره اعلام کردند. در شهریور 1320 ش، متفقین بدون توجه به مخالفت دولت ایران، وارد خاک این سرزمین شده و تا نزدیکیهای تهران پیشروی کردند. نیروهای نظامی متفقین تا پایان جنگ در ایران ماندگار شدند. این حضور مصیبتبار آنان، مشکلات فراوانی برای مردمان ایران ایجاد کرد. یکی از پیامدهای ناخوشایند ناشی از حضور متفقین، تشکیل فرقۀ دموکرات آذربایجان توسط شوروی و حزب تودۀ ایران بود که به رهبری سید جعفر پیشهوری در پاییز 1324ش آغاز شد. از جمله انتظارات و درخواستهای فرقۀ دموکرات آذربایجان، اعطای خودمختاری به ایالت آذربایجان از سوی دولت مرکزی بود. مقالۀ حاضر درصدد است ضمن بررسی اجمالی حضور متفقین در ایران ـ بهویژه اتحاد جماهیرشوروی ـ به تبعات سنگین ناشی از حضور آنان بر دو جنبش منطقهای دموکرات آذربایجان و نهضت جنوب فارس، در سالهای 1325-1324 ش بپردازد.
https://historicalstudy.ihcs.ac.ir/article_750_e5bb48c6c20586dd2b06c043e365f1d9.pdf
2013-09-07
101
120
متفقین
فرقۀ دموکرات آذربایجان
ایل قشقایی
نهضت جنوب
قوامالسلطنه
رضا
معینی رودبالی
shahryaribahman@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه پیام نور تهران
LEAD_AUTHOR
سیدصاحب
برزین
amirsambarzin@yahoo.com
2
دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه پیام نور
AUTHOR
فاطمه
نجفی کشکولی
f.kashkooli@gmail.com
3
کارشناس ارشد تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه شهید بهشتی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مجلس عالی دربار
حلقۀ گذار به نظام مشروطه
با صدور فرمان مشروطه، تلاش برای استقرار نظم جدید که مهمترین مشخصۀ آن تشکیل مجلس شورای ملی بود، آغاز شد. اما تأسیس مجلس نیازمند تدوین نظامنامۀ (قانون) انتخابات بود که میبایست شورایی خاص، سرپرستی تنظیم و تدوین آن را بر عهده گیرد. این نهاد در تاریخ معاصر ایران به «مجلس عالی» یا «شورای عالی دربار» تعبیر شده است. با عنایت به فقدان پژوهشی مستقل دربارۀ مجلس عالی و وجود ابهامات فراوان دربارۀ ماهیت و عملکرد این نهاد، پرسش اصلی این است که مجلس عالی چرا و چگونه تأسیس شد؟ اعضای آن چه کسانی بودند و چگونه انتخاب شدند؟ و این شورا چه کارکردهایی داشت؟
مقالۀ حاضر درصدد است با بهرهگیری از منابع اصلی و پژوهشهای جدید، این موضوع را با رویکرد توصیفی ـ تبیینی مورد ارزیابی قرار دهد. سرانجام، مقاله به این نتیجه میرسد که مجلس عالی هرچند یک شورای اضطراری بود، با تصویب نظامنامۀ انتخابات و نیز برگزاری و نظارت بر فرایند انتخابات نقش بارزی در گذار از نظام پیشامشروطه به مشروطه ایفا کرد.
https://historicalstudy.ihcs.ac.ir/article_751_1c110663bb631d05150651c782d51427.pdf
2013-09-07
121
141
مجلس شورای ملی
مجلس عالی یا شورای عالی دربار
نظامنامۀ انتخابات
انتخابات مجلس
علیرضا
ملایی توانی
mollaiy@ihcs.ac.ir
1
دانشیار گروه تاریخ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
AUTHOR