%0 Journal Article %T سنجش داده‌های تاریخی قرن هشتم هجری در دیوان حافظ شیرازی با منابع تاریخی %J جستارهای تاریخی %I پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی %Z 2251-7766 %A کشاورز بیضایی, محمد %D 2021 %\ 08/23/2021 %V 12 %N 1 %P 275-296 %! سنجش داده‌های تاریخی قرن هشتم هجری در دیوان حافظ شیرازی با منابع تاریخی %K واژه‌گان‌ کلیدی:داده‌های تاریخی و اجتماعی قرن هشتم %K ساخت‌گرایی تکوینی %K لوسین گلدمن %K دیوان حافظ %K منابع تاریخی %R 10.30465/hcs.2021.33359.2316 %X پدیده­ها و رویدادهای اجتماعی و تاریخی در هر دوره اگر موضوعیّت داشته باشند دامنه­ی آن به متون ادبی آن دوره نیز کشانیده می­شود. دیوان حافظ شیرازی نمونة بارزی از نزدیکیادبیات با برخی از مسائل تاریخی و اجتماعی  عصر وی، می­باشد. شناخت داده­های تاریخی موجود در دیوان حافظ؛ افزون بر شناخت بیشتر شعر و روزگار او، می­تواند میزان همپوشی و قرابت داده­های تاریخی دیوان حافظ را با منابع تاریخی این دوره روشن نماید. از این رو این جستار با روشی توصیفی­ـ تحلیلی و استعانت ممکن از نظریة ساختارگرایانة تکوینی گلدمن، به دنبال پاسخ­گویی به این سؤالات است که داده­های تاریخی قرن هشتم در دیوان حافظ چه نسبتی با منابع تاریخی این دوره داشته و حافظ در وارد نمودن آن در دیوانش به چه میزان توفیق یافته است؟ یافته­ها بیانگر آن است که حافظ با آگاهی، تاریخ­نگری و تحلیل بالایی که از مسائل تاریخی و اجتماعی داشته،برخی از مضامین و رویدادهای اجتماعی وتاریخی عصر خود را، به شکلی موجز و با مکانیزم­های ادبی در شعرش وارد نموده است. به طوری که یکی از رازهای جاودانگی و هنری دیوان وی، ارائه تحلیل­های دقیق، ظریف و تیزبینانه، در مواجهه با وقایع و پدیده­های تاریخی و اجتماعیروزگارشاست. قرابت و همپوشی برخی از داده­های تاریخی و اجتماعی شعر حافظ با وقایع و منابع تاریخی زمانة وی، به گونه­ایست که محققان می­توانند به مثابة فکتی تاریخی از آن، در امر تاریخ­نگاری، بهره­مند شوند. %U https://historicalstudy.ihcs.ac.ir/article_7266_9a662f9e5c58f78cfcd270e93b67272c.pdf