مقایسة تطبیقی بازتاب اصلاحات غازانی در جامع‌التواریخ با دستورالکاتب فی تعیین المراتب

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه تاریخ دانشگاه پیام نور

2 دانشجوی دکتری تاریخ ایران دورة اسلامی و عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور

چکیده

تغییر مذهب غازان خان (حک: 694 - 703 ق)، هفتمین فرمان‌روای ایلخانی، نقطة عطفی در تاریخ حاکمیت مغول‌ها در ایران به‌شمار می‌رود. غازان با اصلاحات و تغییر در نگاه حاکمیت و دگرگونی در نحوة مدیریت تحولاتی را در ساختار حکومت ایلخانان پدید آورد. عمدة این اصلاحات در کتاب مشهور و ارزش‌مند خواجه رشید‌الدین فضل‌الله همدانی به نام جامع‌التواریخ، به‌ویژه در بخش «تاریخ مبارک غازانی»، ذکر شده است. از آن‌جایی ‌که نویسندة این منبع خود از کاربه‌دستان ارشد سازمان اداری ایلخانان بود، در مورد روایات وی پرسش‌های بسیاری مطرح شده است. موفقیت، آسیب‌شناسی، و نیز فرجام این اصلاحات بخشی از این پرسش‌ها را دربر می‌گیرد.
هدف این مقاله بررسی گزارش‌های جامع‌التواریخ درخصوص اصلاحات غازانی و مطالعة تطبیقی این گزارش‌ها با داده‌های محمد بن هندوشاه نخجوانی در کتاب دستورالکاتب فی تعیین المراتب به‌منظور ارزیابی میزان موفقیت اصلاحات غازان و نیز شناخت اوضاع اجتماعی و اقتصادی ایران در نیمة دوم قرن هشتم هجری است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A Comparative Essay about Chazan Reform Reflection in Jame-al-Tavarikh with Dastur-al-Kateb fi Taaein-al-Marateb

نویسندگان [English]

  • Hoshang Khosrobeigi 1
  • Yazdan Farrokhi 2
1 Assistant Professor of History, Payame Noor University
چکیده [English]

The Ghazan Khan (694-703 Higrah) conversation as the seventh Ilkhani Ruler was a turning point in history of Mughal rule in Iran. Ghazan had paid to reforms and changment of government approach. He also attentioned to change management style and was caused of developments. Most reforms have reflected in famous work of Khajeh Rashid-al-din Fazlolah Hamadani which called Jame-al-Tavarikh, especially in Tarikh Mobarak Ghazani section. Because of the author of this work was one of head officials in Ilkhanid government, there are some questions about his narrative. Some of these questions were the axis of conclusion and pathology about reforms.
The purpose of this paper will essay about Jame-al-Tavarikh narratives about Ghazan reforms and then will comparative essay of these narratives with the Mohamad Hindoshah Nakhjavani's narrative in the Dastur-al-Kateb fi Taaein-al-Marateb. Then, we pay attention to evaluate the success rate of Ghazan reforms and we analysis the social and economical conditions of Iran at second half of eight century.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ghazan
  • reforms
  • Khajeh Rashid-al-din Fazlolah
  • Jame-al-Tavarikh
  • Ilkhanid period
  • Nakhjavani
  • Dastur-al-Kateb fi Taaein-al-Marateb