گونه شناسی معجزات پیامبر(ص) در کتاب شرف النبی واعظ خرگوشی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 عضوهیأت علمی/دانشگاه الزهرا

2 کارشناس ارشد تاریخ اسلام دانشکده ادبیات، زبان ها و تاریخ ، دانشگاه الزهرا

چکیده

در اوایل سده سوم هجری استقلال دلائل نگاری که به معجزات پیامبر(ص) میپرداخت، از سیره نگاری نشان از تحول در نگارش سیره است. این جدایی زمانی اتفاق افتاد که نیاز جامعه به دریافت و فهم معجزات پیامبر(ص) افزونتر شد. به عبارتی برای شاخص نشان دادن شخصیت پیامبر(ص) از دیگران، دلائل نگاری با هدف نگارش احوال پیامبر (ص) به عنوان صاحب شریعت، اخلاق و معجزات ایشان به سرعت رواج یافت. کتاب شرف النبی با اختصاص به معجزات پیامبر(ص) در نیمه دوم سده چهارم هجری از مهمترین آثار مدون در این حوزه است. این اثر در مقایسه با دیگر کتابهای دلائل از حجم کمتر و نظم ویژه برخوردار است. در پژوهش حاضر بوسیله منطق اکتشافی و بهره گیری از روشـهای کمی و با روش برداشت محتوایی از معجزات مطرح شده در کتاب خرگوشی، طیفی ترسیم میشود تا فرایند تمرکز و پراکندگی حاکم بر تعداد وتنوع معجزات نشان داده شود.
نتایج بررسی معجزات در کتاب خرگوشی، تمرکز روایات بر معجزات کرامتی کمالاتی را نشان میدهد. روایات معجزات تحدی طلبانه در پراکندگی بوده و  توجه به معجزات نفرینی ـ مجازاتی و سپس گونه مبارزهای ـ تحدی طلبانه  از کمترین درصد بسامد برخوردار است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

گونه شناسی معجزات پیامبر(ص) در کتاب شرف النبی واعظ خرگوشی

نویسندگان [English]

  • shahla bakhtiari 1
  • mona amiri 2
فهرست منابع:
- آذر نوش، آذرتاش (1391ش ). فرهنگ معاصر ، تهران، نشر نی.
-ابن منظور، محمد بن مکرم(1414). لسان العرب، بیروت، دار الفکر للطباعه والنشر و التوزیع دار صادر.
- البیطار، محمد بهجه(1375ش). «دلائل النبوه»، المجمع الغه العربیه بدمشق ، شماره 4.
- بهرامیان، مسعود، حسینی قمصری، سید علی(1392ش ). « زمینه ها و علل شکل گیری کتب دلائل»  تاریخنامه خوارزمی، شماره1 .
- تفتازانی، مسعود بن عمر، (1407ه،1987م). شرح العاقید النسفیه، محقق احمد حجازی سقا، قاهره، مکتبه الکلیات الازهریه.
-جعفریان، رسول،(1383ش). سیره رسول خدا(ص) (تاریخ سیاسی اسلام)، قم، دلیل ما.
- خانجانی، قاسم،(1385ش). «نگاهی به کتاب های دلائل نگاری در سیره نبوی» مجله تاریخ در آیینه پژوهش، شماره 11.
- خرگوشی، ابوسعید واعظ(1361ش). شرف النبی، تحقیق محمد روشن، تهران، بابک.
- خرگوشی، عبدالملک محمد(1424). مناحل الشفا و مناهل الصفا بتحقیق کتاب شرف المصطفی(ص)، نبیل هاشم بن عبدالله غمری ، مکه مکرمه، دارالبشایر الاسلامیه.
- رحیمی اصفهانی، غلامحسین( 1362ش ). در سهایی از اصول عقاید، قم، حکمت.
- روغنی، شهره (1382ش). کتابشناسی گزیده توصیفی تاریخ و تمدن اسلامی، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت).
-سزگین، فواد(1967م،1383ش)، « تاریخ التراث العربی» آینه پژوهش ،شماره85.
-سمعانی، عبدالکریم بن محمد(1382ه،1962م )، الانساب، حیدر آباد، دایره المعارف العثمانیه.
- شهرستانی، محمدبن عبدالکریم(1415ه )، الملل و النحل ، محمدرضا جلالی نائینی، تهران ، مفاتیح‌الاسرار.
- طاهری عراقی ،احمد ،(1377ش ) « ابو سعید خرگوشی نیشابوری»، معارف آذر، شماره45.
- علامه حلی، حسن بن یوسف(1424ه)، کشف المراد فی شرح الاعتقاد، قم، موسسه امام صادق (ع).
-فخر رازی، محمد بن عمر(1411ه)، المحصل، قاهره، مکتبه دار التراث.
-فوزی، محمد ساعاتی،(1425ه). « الدراسات التاریخیه و الحضاریه دلائل نبویه الی الاحداث المستقبلیه»  جامعه ام القری، شماره31.
-مروج الاسلام ،علی اکبر،( بی تا). کرامات الرضویه، مشهد، نشر مشهد.
- هاشمی رفسنجانی، اکبر،(1383ش). فرهنگ قرآن، قم، بوستان کتاب.