ORIGINAL_ARTICLE
انتخاب گروهی و اشرافیت؛ نظری بر زمینههای عدم استقرار نهاد شورا در صدر اسلام
چکیده
نخستین دهههای پس از درگذشت پیامبر(ص) از نظر تاثیر آن بر ماهیت نظام سیاسی مسلمانان در دورههای پسین دارای اهمیت چشمگیری است. سرنوشتسازترین رخداد این دوره، برنشستن معاویه بر تخت خلافت و سپس ولیعهدی یزید بود که سرآغازی شد بر استقرار سنت خلافت خاندانیموروثی. با این حال این شیوه، در صدر اسلام به لحاظ نظری پیشینه و مشروعیتی نداشت؛ و در برابر، شیوهی انتخاب گروهی یا شورایی بود که از دو چشمانداز نظری و عملی ـچنانکه خواهیم گفتـ شیوهای مطلوب و ممکن به شمار میآمده است. این ناسازوارگی میان نگرشهای نظری و واقعیت تاریخیِ استقرار شیوهی الگوی خاندانیموروثی، نیازمند توضیح است و به نظر میرسد یکی از قانعکنندهترین پاسخها را با یک بررسی ساختارنگرانه میتوان پیش نهاد. در این نوشتار چنین استدلال میشود که به علت وجود نداشتن طبقهی منسجم اشرافیت سیاسی ـبهسان یک پیششرط لازمـ بود که شیوهی انتخاب گروهی در صدر اسلام پا نگرفت. این فقدان از یک سو در کشاکشهای پس از قتل عثمان ریشه داشت، و از سوی دیگر در ویژگیها و شیوههای توزیع و مالکیت زمین در این دوره.
https://historicalstudy.ihcs.ac.ir/article_2550_f9e3c654b8cfd910998d05aba6552ba2.pdf
2017-05-22
1
22
10.30465/hcs.2017.2550
واژگان کلیدی: انتخاب گروهی ـ شورا ـ زمین ـ اشرافیت سیاسی ـ صحابه
محمد
احمدی منش
mam.ahmadimanesh@gmail.com
1
دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
منابع:
1
1- ابناعثم کوفى ـ الفتوح ـ ترجمه: محمد بن احمد مستوفى هروى ـ تحقیق: غلامرضا طباطبایى مجدـ تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامى ـ 1372خ.
2
2- ابناثیر، عزالدین علی ـ کامل تاریخ بزرگ اسلام و ایران ـ ابوالقاسم حالت و عباس خلیلیـ تهران: موسسه مطبوعاتی علمی ـ 1371خ.
3
3- ابنفراء، ابییعلی محمدبنحسین ـ احکامالسلطانیه ـ تصحیح: محمدحامدالفیقی ـ بیروت: دارالکتب العلمیه ـ 1421ق/2000م.
4
4- ابویوسف، یعقوب بنابراهیم ـ الخراج ـ بیروت: دارالمعرفه ـ 1399ق/1979م.
5
5- ابنقتیبه، عبداللهبنمسلم ـ امامت و سیاست ـ ناصر طباطبایی ـ تهران: ققنوس ـ 1380خ.
6
6- ابنطقطقی، محمدبنعلیبنطباطبا ـ تاریخ فخری ـ محمد و حید گلپایگانی ـ تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب ـ 1350خ.
7
7- ابنمسکویه رازی ـ تجاربالامم ـ علینقی وزیری(جلدهای 5 و 6) ـ تهران: توس ـ 1376خ ـ چاپ یکم.
8
8- ابوعبیده قاسمبنسلام ـ کتاب الاموال ـ تحقیق و تعلیق: محمد خلیل هراس ـ بیروت: دارالفکر ـ 1408ق/ 1988م.
9
9- ابنالعبری ـ مختصر تاریخ الدول ـ عبدالمحمد آیتی ـ ویراستار: عبدالله شریفی خجسته ـ تهران: علمی و فرهنگی ـ 1377خ.
10
10- بلاذری، احمد بن یحیى بن جابر ـ انسابالاشراف ـ تحقیق: محمد باقر المحمودی ـ بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات ـ ط الأولى ـ 1974م/1394ق(جلد 2).
11
11- ـــــــــــــــــــــــــــــــــ ـ انسابالاشراف ـ تحقیق: محمد باقر المحمودی ـ بیروت: دارالتعارف للمطبوعات ـ ط الأولى ـ 1977م/1397ق(جلد 3).
12
12- ــــــــــــــــــــــــــــــــ ـ انسابالاشراف ـ تحقیق: احسان عباس ـ بیروت: جمعیة المستشرقین الألمانیة ـ 1979م/1400ق(جلد5).
13
13- ـــــــــــــــــــــــــــــــــ ـ فتوحالبلدان ـ محمد توکل ـ تهران: نشر نقره ـ 1337خ ـ چاپ یکم.
14
14- جعفری، حسین محمد ـ محمد تقی آیتی ـ تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی ـ 1382خ.
15
15- الدوری، عبدالعزیز ـ النظم الاسلامیه(الخلافه، الضرائب و الوزاره) ـ بغداد: وزاره المعارف العراقیه ـ 1950م.
16
16- دینوری، ابوحنیفه احمد بن داود ـ اخبارالطوال ـ محمود مهدی دامغانی ـ تهران: نشر نی ـ 1371خ ـ چاپ چهارم.
17
17- الریس، ضیاءالدین ـ خراج و نظامهای مالی دولتهای اسلامی ـ فتحعلی اکبری ـ اصفهان: دانشگاه اصفهان: 1373ـ چ1.
18
18- سالم، عبدالعزیز عرب قبل از اسلام ـ باقر صدری نیا ـ تهران: انتشارات علمی و فرهنگی ـ 1380خ ـ چاپ یکم.
19
19- صولی، ابوبکر محمدبنیحیی ـ اخبار الراضیبالله و المتقیبالله من کتاب الاوراق ـ بیروت: دارالمیسره ـ 1403ق/ 1983م.
20
20- طبری، محمد بن جریر ـ تاریخ طبری ـ ابوالقاسم پاینده ـ تهران: اساطیر 1361.
21
21- مادلونگ، ویلفرد ـ جانشینی حضرت محمد(ص) ـ احمد نمایی و دیگران ـ مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی ـ 1385خ.
22
22- ماوردی، ابوالحسن علی بن محمد بن حبیب ـ ترجمه و تحقیق: حسین صابری ـ تهران: انتشارات علمی و فرهنگی ـ 1383خ.
23
23- مقدسی، مطهر بن طاهر ـ آفرینش و تاریخ ـ محمد رضا شفیعی کدکنی ـ تهران: بنیاد فرهنگ ایران ـ 1352خ.
24
24- نصر بن مزاحم منقری ـ پیکار صفین ـ پرویز اتابکى ـ تهران: انتشارات و آموزش انقلاب اسلامى ـ 1370خ ـ چاپ دوم.
25
25- هیندز، مارتین ـریشهشناسی جریانهای سیاسی کوفه در نیمهی نخست قرن اول هجری/ هفتم میلادی ـ تاریخ اسلام ـ بهار 1381خ ـ شمارهی 9 ـ صص119-162.
26
26- یعقوبی، احمدبنابییعقوب(ابن واضح) ـ تاریخ یعقوبی ـ محمد ابراهیم آیتی ـ تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب ـ 2536خ.
27
27- Kennedy, Hugh - the Armies of the Caliphs, Military and Society in the Early Islamic State – London, Newyork: Routledge, 2001- first published.
28
28- Cahen, Clode – ALKHARAJ – The Encylopedia of Islam, Vol IV – Leiden: Brill – 1997.
29
ORIGINAL_ARTICLE
گونه شناسی معجزات پیامبر(ص) در کتاب شرف النبی واعظ خرگوشی
در اوایل سده سوم هجری استقلال دلائل نگاری که به معجزات پیامبر(ص) میپرداخت، از سیره نگاری نشان از تحول در نگارش سیره است. این جدایی زمانی اتفاق افتاد که نیاز جامعه به دریافت و فهم معجزات پیامبر(ص) افزونتر شد. به عبارتی برای شاخص نشان دادن شخصیت پیامبر(ص) از دیگران، دلائل نگاری با هدف نگارش احوال پیامبر (ص) به عنوان صاحب شریعت، اخلاق و معجزات ایشان به سرعت رواج یافت. کتاب شرف النبی با اختصاص به معجزات پیامبر(ص) در نیمه دوم سده چهارم هجری از مهمترین آثار مدون در این حوزه است. این اثر در مقایسه با دیگر کتابهای دلائل از حجم کمتر و نظم ویژه برخوردار است. در پژوهش حاضر بوسیله منطق اکتشافی و بهره گیری از روشـهای کمی و با روش برداشت محتوایی از معجزات مطرح شده در کتاب خرگوشی، طیفی ترسیم میشود تا فرایند تمرکز و پراکندگی حاکم بر تعداد وتنوع معجزات نشان داده شود.
نتایج بررسی معجزات در کتاب خرگوشی، تمرکز روایات بر معجزات کرامتی کمالاتی را نشان میدهد. روایات معجزات تحدی طلبانه در پراکندگی بوده و توجه به معجزات نفرینی ـ مجازاتی و سپس گونه مبارزهای ـ تحدی طلبانه از کمترین درصد بسامد برخوردار است.
https://historicalstudy.ihcs.ac.ir/article_2552_ef89180b7aa0eb4ca5eb31cf61482f89.pdf
2017-05-22
23
39
10.30465/hcs.2017.2552
واژگان کلیدی: "معجزات النبی (ص)"
"شرف النبی(ص)"
"واعظ خرگوشی"
"دلائل نگاری"
"گونه شناسی"
شهلا
بختیاری
sh.bakhtiari@alzahra.ac.ir
1
عضوهیأت علمی/دانشگاه الزهرا
LEAD_AUTHOR
مونا
امیری
monaamiri313@yahoo.com
2
کارشناس ارشد تاریخ اسلام دانشکده ادبیات، زبان ها و تاریخ ، دانشگاه الزهرا
AUTHOR
فهرست منابع:
1
- آذر نوش، آذرتاش (1391ش ). فرهنگ معاصر ، تهران، نشر نی.
2
-ابن منظور، محمد بن مکرم(1414). لسان العرب، بیروت، دار الفکر للطباعه والنشر و التوزیع دار صادر.
3
- البیطار، محمد بهجه(1375ش). «دلائل النبوه»، المجمع الغه العربیه بدمشق ، شماره 4.
4
- بهرامیان، مسعود، حسینی قمصری، سید علی(1392ش ). « زمینه ها و علل شکل گیری کتب دلائل» تاریخنامه خوارزمی، شماره1 .
5
- تفتازانی، مسعود بن عمر، (1407ه،1987م). شرح العاقید النسفیه، محقق احمد حجازی سقا، قاهره، مکتبه الکلیات الازهریه.
6
-جعفریان، رسول،(1383ش). سیره رسول خدا(ص) (تاریخ سیاسی اسلام)، قم، دلیل ما.
7
- خانجانی، قاسم،(1385ش). «نگاهی به کتاب های دلائل نگاری در سیره نبوی» مجله تاریخ در آیینه پژوهش، شماره 11.
8
- خرگوشی، ابوسعید واعظ(1361ش). شرف النبی، تحقیق محمد روشن، تهران، بابک.
9
- خرگوشی، عبدالملک محمد(1424). مناحل الشفا و مناهل الصفا بتحقیق کتاب شرف المصطفی(ص)، نبیل هاشم بن عبدالله غمری ، مکه مکرمه، دارالبشایر الاسلامیه.
10
- رحیمی اصفهانی، غلامحسین( 1362ش ). در سهایی از اصول عقاید، قم، حکمت.
11
- روغنی، شهره (1382ش). کتابشناسی گزیده توصیفی تاریخ و تمدن اسلامی، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها (سمت).
12
-سزگین، فواد(1967م،1383ش)، « تاریخ التراث العربی» آینه پژوهش ،شماره85.
13
-سمعانی، عبدالکریم بن محمد(1382ه،1962م )، الانساب، حیدر آباد، دایره المعارف العثمانیه.
14
- شهرستانی، محمدبن عبدالکریم(1415ه )، الملل و النحل ، محمدرضا جلالی نائینی، تهران ، مفاتیحالاسرار.
15
- طاهری عراقی ،احمد ،(1377ش ) « ابو سعید خرگوشی نیشابوری»، معارف آذر، شماره45.
16
- علامه حلی، حسن بن یوسف(1424ه)، کشف المراد فی شرح الاعتقاد، قم، موسسه امام صادق (ع).
17
-فخر رازی، محمد بن عمر(1411ه)، المحصل، قاهره، مکتبه دار التراث.
18
-فوزی، محمد ساعاتی،(1425ه). « الدراسات التاریخیه و الحضاریه دلائل نبویه الی الاحداث المستقبلیه» جامعه ام القری، شماره31.
19
-مروج الاسلام ،علی اکبر،( بی تا). کرامات الرضویه، مشهد، نشر مشهد.
20
- هاشمی رفسنجانی، اکبر،(1383ش). فرهنگ قرآن، قم، بوستان کتاب.
21
ORIGINAL_ARTICLE
تحلیلی جامعه شناختی از دوگانگی رفتار سیاسی –فرهنگی حاکمان شیعی تبرستان مطالعه موردی: حسن بن زید و حسن بن علی علوی
چکیده : شهرت دو پایور سیاسی علوی یکی حسن بن زید(داعی کبیر)و دیگری حسن بن علی اطروش(ناصر کبیر) به دلیل دارا بودن ویژگی های بارز سیاسی- فرهنگی در میان حاکمان علوی تبرستان نه تنها به واسطه درانداختن دولتی شیعی بوده است، بلکه ناظر به القابشان متاثر از مشی سیاسی و یا رفتارهای فرهنگی در ایجاد مقبولیت و مشروعیتی همزمان در آن سرزمین نیز بوده است.فاصله میان دعاوی آنان در تمسک به شیوه های حکومتی امام علی(ع)و بروز رفتارهای سیاسی سرکوب گرانه در مناسبات با دولتها و امرای هم جوار و و یا مشی فرهنگی افراطی آنان در انقیاد توده مردم مجموعه ای پرتناقض از رفتار سیاسی و مشی فرهنگی آنان را به همراه داشته است .واکاوی مساله تعارض میان دعاوی و رفتارهای آنان و مطالعه جامعه شناختی مشی سیاسی-فرهنگی آنان خواست پژوهش حاضر است.از آزمون فرضیات این نتیجه حاصل شد که مشی سیاسی و فرهنگی تعارض گونه این دو حاکم بر گرفته از دعاوی بی پایه بدون تعمیق شریعت در نهاد حاکمیت ایشان و سرانجام عدم تطابق میان ادعا و رفتارهای منجر به احراز قدرت و کسب منزلت سیاسی بوده است.
https://historicalstudy.ihcs.ac.ir/article_2553_8d2111c7731b58be0c66fdb094bddfc9.pdf
2017-05-22
41
53
10.30465/hcs.2017.2553
کلید واژه: حسن بن زید علوی- حسن بن علی علوی
تحلیلی جامعه شناختی
دوگانگی رفتار سیاسی
تبرستان
فاطمه
جان احمدی
janahmad2004@yahoo.com
1
استاد دانشگاه
LEAD_AUTHOR
سجاد
رمضانی
sjramezani.ac@gmail.com
2
دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه علوم تحقیقات
AUTHOR
رضا
شعبانی
nekaneka@chmail.ir
3
استاد گروه تاریخ ، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد تهران علوم تحقیقات
AUTHOR
ابن اسفندیار ،بهاءالدین محمدبن حسن(1366) ، تاریخ طبرستان، به تصحیح عباس اقبال، نشر کلاله خاور، تهران.
1
اب‍ن ع‍ن‍ب‍ه، اح‍م‍د ب‍ن ع‍ل‍ی،(1417ق) عمدة الطالب فی أنساب آل أبى طالب، انصاریان، قم.
2
اب‍ناث‍ی‍ر، ع‍ل‍یب‍ن م‍ح‍م‍د،(1409/1989) أسد الغابة فى معرفة الصحابة،بیروت، دارالفکر.
3
ابنحزم،( 1403/1983) جمهرة أنساب العرب، تحقیق لجنة من العلماء، دارالکتب العلمیة، بیروت.
4
ابنخلدون،(1363) العبر، ترجمه عبد المحمد آیتى، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى، تهران.
5
اب‍نع‍س‍اک‍ر، ع‍ل‍ی ب‍ن ح‍س‍ن،(۱۹۸۲م/۱۳۶۱ ) تاریخ مدینة دمشق، تحقیق سکینه الشهابی، دمشق: دارالفکر.
6
اب‍نم‍س‍ک‍وی‍ه، اح‍م‍دب‍ن م‍ح‍م‍د،(1379) تجارب الأمم، تحقیق ابو القاسم امامى، تهران، سروش، ط الثانیة،.
7
اصفهانی، حمزه،( بی تا.) مقاتل الطالبین، بیروت،دارالمعرفة.
8
الام‍ی‍ن، م‍ح بخاری،ابونصر سهل بن عبدالله(1381)،سر السلسله العلویه،تقدیم و تعلیق سید محمد صادق بحر العلوم،مکتیه الحیدریه،نجف ‍س‍ن،(1403 ق.) أعیان الشیعة، دار التعارف ،بیروت.
9
ب‍لاذری، اح‍م‍د ب‍ن ی‍ح‍ی‍ی،(1977/1397) انساب الأشراف، تحقیق محمد باقر المحمودی، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ط الأولى
10
ب‍ی‍ه‍ق‍ی، ع‍ل‍یب‍ن زی‍د،(بی تا) لباب الأنساب و الألقاب و الأعقاب،محقق:مهدی رجائی، قم، کتابخانه حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی.
11
تمیمی،تقی الدین بن عبدالقادر(1403)، الطبقات السنیه فی تراجم الحنفیه، محقق عبدالفتاح محمد حلو ، دار الرفاعی،ریاض.
12
ذه‍ب‍ی، محمدبن احمد،(1413/1993) تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقیق عمر عبد السلام تدمرى، بیروت، دار الکتاب العربى، ط الثانیة.
13
رجایی، مهدی(1380)، لکواکب المشرقة فی أنساب و تاریخ و تراجم الأسرة العلویة الزاهرة، کتابخانه عمومی حضرت آیتالله العظمی مرعشی نجفی،قم.
14
سمعانی،ابوسعد عبدالکریم بن محمد(1408)،الانساب،تحقیق عبدالله عمر البارودی،بیروت.
15
سهمی،حمزه بن یوسف(1407)، تاریخ جرجان، عالم کتب،بیروت.
16
طبرى، احمد بن على(بىتا) ، ذخائر العقبى فى مناقب ذوى القربى، دارالکتب المصریه، قاهره.
17
عبداللّهبن حمزه منصورباللّه(1406ق)، کتابالشافى، صنعا.
18
علی بن ابی الغنائم العمری(1380)، المجدی فی انساب الطالبین، محقق احمد مهدوی دامغانی، کتابخانه عمومی آیت الله مرعشی نجفی،قم.
19
ق‍رش‍ی، ب‍اق‍ر ش‍ری‍ف،(1413 ق.) حیاة الامام موسی به جعفر، دار البلاغة،بیروت.
20
قمی،محمد بن حسن قمی(1385)،تاریخ قم،ترجمه حسن بن علی بن عبدالملک قمی،تحقیق محمد رضا انصاری قمی،کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی،قم.
21
کعبی، علی موسی(1427)، الإمام علیّ الهادی علیه السلام سیرة وتاریخ، مرکز الرسالة،قم
22
گیلانی ،ملاشیخ علی(1352) ، تاریخ مازندران، به تصحیح منوچهر ستوده، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران، تهران.
23
مجدالدین حسنى مؤیدى(1417ق)، التُّحَفُ شرحالزُّلَف.
24
محلی، حمید بن احمد(1423ق)،الحدائق الوردیة فی مناقب الأئمة الزیدیة،محقق:محطوری، مرتضی بن زید،مکتبه بدر،صنعا.
25
مسعودی، علی بن حسین(1381) ، التنبیه و الاشراف، ترجمه ابوالقاسم پاینده، علمی و فرهنگی، تهران.
26
معلمی،مصطفی،مجموعه مقالات نخستین همایش بین المللی تاریخ محلی مازندران،ساری،1393.
27
ناطقبالحق، یحیی بن حسین (1422)، تیسیر المطالب فی امالی ابی طالب، محقق عبدالله بن حمود عزی، موسسه الامام زید بن علی الثقافیه،صنعا.
28
هارونی، ابوطالب یحییبنحسین،(1387.) الافاده فی تاریخالائمهالساده،تصحیح و تحقیق محمدکاظم رحمتی، مرکز پژوهشی میراث مکتوب، تهران.
29
یحیی بن حسین ناطقبالحق(1387)، الافادة فى تاریخ الائمةالسادة، چاپ محمدکاظم رحمتى، تهران .
30
ی‍ع‍ق‍وب‍ی، اح‍م‍دب‍ن اس‍ح‍اق،(بی تا) تاریخ الیعقوبى ، بیروت ، دار صادر، بى تا.
31
ORIGINAL_ARTICLE
رویارویی نظری گفتمان حقانیت حکومت در مکاتبات شاه اسماعیل صفوی و شیبک خان ازبک
در ابتدای تشکیل دولت صفویه با توجه به شرایط جهان اسلام، تحولاتی در گفتمان های مذهبی ایجاد گردید. صفویان با رسمی کردن تشیع، جدایی مذهبی و استقلال ایران را در مقابل جهان تسنن بنیاد نهادند. با اعلام رسمی تشکیل حکومت شیعی، ازبکان، همسایگان شرقی ایران به عنوان یکی از نمایندگان گفتمان تسنن به مخالفت با آن پرداختند. به همین سبب جنگ و درگیری میان ایشان آغاز گردید.
در ابتدای تشکیل دولت صفویه، هنگامی که شاه اسماعیل و شیبک خان ازبک آماده رویارویی با یکدیگر می شدند نامه هایی میان ایشان رد و بدل گردید. نکته اصلی و دال مرکزی این نامه ها، حقانیت حکومت بود. این پژوهش برای شناخت مبانی نظری حقانیت حکومت در قرن دهم هجری در میان ایرانیان و ازبکان، با پرسش اصلی «گفتمان حقانیت حکومت در مکاتبات شیبک خان و شاه اسماعیل بر چه اصولی استوار است؟» به بررسی نخستین مکاتبات شاه اسماعیل و شیبک خان ازبک با استفاده از روش تحلیل گفتمان فو کو می پردازد تا منطق گفتمان ساز آنان برای کسب حقانیت حکومت و مهم ترین شاخصه های حقانیت قدرت از دیدگاه آنان مشخص شود.
https://historicalstudy.ihcs.ac.ir/article_2554_9ad2bc09362fe75d91ebeb114b1f1213.pdf
2017-05-22
55
77
10.30465/hcs.2017.2554
کلید واژه ها: تحلیل گفتمان فوکو
شاه اسماعیل صفوی
شیبک خان ازبک
مکاتبات
حقانیت حکومت
فاطمه
سرخیل
fa.sarkheil@gmail.com
1
دانشجوی دانشگاه الزهرا(س)
LEAD_AUTHOR
علی محمد
ولوی
v.am144@yahoo.com
2
عضو هیات علمی دانشگاه الزهرا
AUTHOR
منابع
1
قرآن کریم
2
ابراهیم امینى هروى، امیر صدر الدین (1383)، فتوحات شاهى، مصحح محمد رضا نصیرى، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگى.
3
الحسینى القمى، قاضى احمد بن شرف الدین الحسین(1383)، خلاصة التواریخ، مصحح احسان اشراقى، چاپ: دوم، تهران: دانشگاه تهران.
4
خواند میر(1353)، حبیب السیر فی اخبار افراد بشر، زیر نظر محمد دبیرسیاقی، چاپ دوم، تهران: کتابفروشی دبیر خیام.
5
دریفوس، هربرت و رابینو، پل(1385)، میشل فو کو فراسوی ساختگرایی و هرمنوتیک، مترجم حسین بشریه، تهران:نشر نی.
6
روملو، حسن بیگ(1359)، احسن التواریخ، به اهتمام عبدالحسین نوائی، تهران: انتشارات بابک، 1359
7
زارع، عباس (1380)، مبانی مشروعیت و قدرت در جمهوری اسلامی ایران، تهران: موسسه فرهنگ و دانش.
8
شهرستانى، محمد بن عبد الکریم(1364)، الملل و النحل، تحقیق محمد بدران، چاپ سوم، قم: الشریف الرضی.
9
شیبی، کامل مصطفی(1359)، تشیع و تصوف تا اغاز سده دوازدهم هجری، ترجمه علیرضا ذکاوتی قراگوزلو، تهران:1359.
10
علامه مجلسى(1404ه.ق)، بحار الأنوار، بیروت: مؤسسة الوفاء.
11
فروزانفر، بدیع الزمان(1376)، احادیث و قصص مثنوى، به کوشش حسین داودى، تهران: انتشارات امیر کبیر.
12
فوکو، میشل(1392)، دیرینه شناسی دانش، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهان دیده، تهران: نشر نی.
13
همو(1390)، تئاتر فلسفه، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، چاپ دوم، تهران: نشرنی.
14
کچویان، حسین(1382)، فوکو و دیرینه شناسی دانش:روایت تاریخ علوم انسانی از نوزایی تا مابعد تجدد، تهران:دانشگاه تهران.
15
کلینی، محمد بن یعقوب(1388)، الاصول من الکافی، تصحیح علی اکبر غفاری، چاپ سوم، تهران:دارالکتب الاسلامیه.
16
مولف ناشناس(1406ه.ق)، جهانگشای خاقان، اسلام اباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان.
17
میلر، پیتر (1382)، سوژه ، استیلا و قدرت، ترجمه نیکو سرخوش و افشین جهاندیده، تهران: نشر نی.
18
نوائی، عبدالحسین(1324)، مکاتیب تاریخی: یک نامه از محمدخان شیبانی و دو نامه از شاه اسماعیل صفوی، مجله یادگار، ش13.
19
نوائی، عبدالحسین(1368)، شاه اسماعیل صفوی(مجموعه اسناد و مکاتبات تاریخی همراه با یادداشت های تفضیلی)، چاپ دوم، تهران: ارغوان.
20
ولوی، علی محمد (1380)، دیانت و سیاست در قرون نخستین اسلامی: پژوهشی در تعامل اندیشه های کلامی و جریان های سیاسی، تهران: دانشگاه الزهرا(س).
21
یورگنس، ماریان و فیلیپس، لوئیز (1391)، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه هادی جلیلی، چاپ دوم، تهران: نشر نی.
22
ORIGINAL_ARTICLE
واکاوی خاستگاه و کارکردهای نشانهای دولتی عصر قاجار
یکی از نمود­های تغییر ساختار نظام دیوانی عصر قاجار در عهد ناصری، تکوین قواعد مربوط به اعطای نشان­های دولتی است. بروز این تغییر برآیند آشنایی با سازوکارهای انتظام امور اداری و سیاسی در غرب و ایده­های رجال اصلاح طلب بود. در این راستا کتابچه­ای با عنوان نشان­های دولت علیه نگاشته شد، تا دستورالعملی جهت ساماندهی اعطای نشان در دولت ناصری باشد. مقاله­ی حاضر با اتکا به فحوا و قواعد مطرح در کتابچه­ی مذکور درصدد تحلیل نشانه­شناسی نماد­های مندرج در نشان­های دولتی و تبیین کارکرد­های این نشان­ها است. دستاوردهای حاصل از این پژوهش نشان می­دهد که نشان­های سلطنتی مبتنی بر عناصر اسطوره­ای، دینی و ملی ضمن سامان­بخشی به امور دیوانی، شوکت و اقتدار سلطنت را در اذهان توده­ها به نمایش می­گذاردند.
https://historicalstudy.ihcs.ac.ir/article_2555_417399657cc8e64211065b2d9ee34d3d.pdf
2017-05-22
79
98
10.30465/hcs.2017.2555
واژگان کلیدی: قاجار
نشانهای دولتی
نشانهشناسی
عهد ناصری
نشان های علًیه
زهرا
علیزاده بیرجندی
zalizadehbirjandi@birjand.ac.ir
1
عضو هیات علمی دانشگاه بیرجند
LEAD_AUTHOR
سمیه
حمیدی
somaye.hamidi@birjand.ac.ir
2
استادیار علوم سیاسی دانشگاه بیرجند،
AUTHOR
الهام
ملک زاده
elhammalekzadeh@ihcs.ac.ir
3
استادیار و عضو هیات علمی پژوهشکده علوم تاریخی پژوهشگاه علوم انسانی
AUTHOR
7- منابع
1
-آدمیت، فریدون(1362) امیرکبیر و ایران، چاپ هفتم، تهران: انتشارات خوارزمی.
2
-احمدی،بابک(1384) از نشانه­شناسی تصویری تا متن، تهران: مرکز.
3
-اعتمادالسلطنه، محمد حسن(1385) روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه، مقدمه و فهارس ایرج افشار، چاپ ششم، تهران: امیرکبیر.
4
-اکو، امبرتو(1378) نشانه­شناسی، پیروز ایزدی، تهران: ثالث.
5
-انوری، حسن(1381) فرهنگ بزرگ سخن، تهران: سخن.
6
-اتینگهاوزن، ریچارد( 2537) قالیچه­های شیری فارس، ترجمه پرویز تناولی و سیروس پرهام، تهران: سازمان جشن هنر.
7
-پولاک، یاکوب ادوارد(1368) ایران و ایرانیان، تهران: خوارزمی.
8
-پورقیومی، الهام(1390) تحلیل نشانه­شناسی روزنامه کاوه و مجله ایرانشهر،پایان نامه کارشناسی ارشد رشته تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بیرجند.
9
-دورانت، ویل(1385) تاریخ تمدن(مشرق زمین گاهواره تمدن) جلد اول، ترجمه احمد آرام، ع پاشایی، امیرحسین آریان پور، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
10
-شهبازی، شاپور(2001)دانشنامه ایرانیکا، مدخل پرچم­ها.
11
-دینه سن، آنه ماری(1380) درآمدی بر نشانه­شناسی، ترجمه: مظفر قهرمان، آبادان: پرسش.
12
ذکاء، یحیی(1344) تاریخچه­ی تغییرات و تحولات درفش و علامت دولت ایران از آغاز سده سیزدهم هجری قمری تا امروز، هنر و مردم، شماره 31، اردیبهشت، صفحات 13-24.
13
- روزنامه ایران(1288) شماره 25یک شنبه، 11محرم ؛ 28 شماره 25، ربیع الثانی.
14
-روزنامه وقایع التفاقیه(1267) شماره اول، جمعه 26ربیع الثانی، شماره 4؛شماره 14، جمعه 7رجب.
15
-سجودی، فرزان(1387) نشانه­شناسی کاربردی، تهران: علم.
16
-سوسور، فردیناند(1378) درس­های زبان­شناسی همگانی، ترجمه نازیلا خلخالی، تهران: فرزان روز.
17
-شوالیه، ژان و گربران، آلن(1382) فرهنگ نماد­ها، ترجمه سودابه فضایلی، تهران: جیحون
18
-شیخ نوری،محمد امیر؛ علیزاده بیرجندی، زهرا(1388) بحران مشروعیت دولت ناصری و تاثیر آن در گرایش ناصرالدین شاه به اصلاحات تجددگرایانه، تاریخ اسلام و ایران، بهار، شماره یکب، صفحات 49 تا 76.
19
-صفی نژاد، جواد(1363) روزنامه شرفت و شرافت، با مقدمه و فهارس جواد صفی­نژاد، تهران: انتارات یساقلی فرهنگ­سرا.
20
-طاهری، صدرالدین(1391) کهن الگوی شیر در ایران، میانرودان و مصر باستان، نشریه هنرهای زیبا، شماره 49، بهار، صفحات 83-94.9
21
-عبدالحسینی، امیر(1384) نشانه­شناسی تصویری و ادراک بصری، مجله هنر­های تجسمی، شماره 23، شهریور، صفحات 62-65.
22
علی­پور،ماندانا(1387) نشانه­شناسی سکه­های ایران باستان، فصلنامه هنرهای تجسمی، سال اول، شماره اول، تابستان، صفحات 19-36.
23
-علیزاده بیرجندی، زهرا(1391) حکومت ناصری و گفتمان­های نو، تهران: هیرمند.
24
-قلی زاده، خسرو(1387) فرهنگ اساطیر ایرانی بر پایه ی متون پهلوی، تهران: نشر کتاب پارسه.
25
-فیاضی، عمادالدین(1388) «بررسی اسنادی از نشان های طلا و نقره شهر در دوره پهلوی»، پیام بهارستان، شماره 6، زمستان، صفحات 629-650.
26
- کسروی، احمد(1356) تاریخچه شیر و خورشید، بی جا، چاپ رشدیه.
27
-لچت، جان(1378) پنجاه متفکر بزرگ معاصر از ساختارگرایی تا پسامدرنیته، ترجمه محسن حکیمی، چ دوم، تهران: خجسته.
28
-مجدالاسلام،کرمانی(1351)تاریخ انحطاط مجلس: فصلی از تاریخ انقلاب مشروطیت ایران، اصفهان:انتشارات دانشگاه اصفهان.
29
-محمودی، فتانه(1386) از متن تا تصویر:زیباشناسی نشانه­های تصویری با رویکردی بر گرنیکا، نشریه هنرهای زیبا، شماره 32، زمستان، صفحات 93-100.
30
-مشکور، محمد جواد(1369) خلاصه الادیان در تاریخ دین­های بزرگ، تهران: انتشارات شرق.
31
مشیری،محمد(1350)نشان­ها و مدال­های ایران از آغاز سلطنت قاجاریه تا امروز، بررسی­های تاریخی، بهمن و اسفند، شماره 37 ، صفحات 185 تا 220.
32
-مصفی، ابوالفضل(1357) فرهنگ اصطلاحات نجومی، تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.
33
-نسخه خطی نشان­های دولت علیه ایران(بی­تا) سند شماره12614/5 کتابخانه ملی ایران و مرکز اسناد.
34
-نسخه خطی گزارش­های دولت روس(1307)، سند شماره 12614/5، کتابخانه ملی ایران و مرکز اسناد.
35
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی وثاقت روایات طبری در تاریخ الرّسل و الملوک؛ نمونه موردی: هناد بن سریّ و عبیدالله بن سعدزهری
تاریخ­طبری از متقدم­ترین تواریخ عمومی است که به شیوه حدیثی- خبری تدوین شده­است. بدین معنی که نویسنده در نقلِ گزارشهای تاریخی، سلسله اسناد و راویان اخبار را ذکر کرده­است. عدم توجه طبری به روایات موثق و گزارش­های تاریخی معتبر و مستند، عاملی بوده که برخی از روایات این اثر از اعتبار یکسانی برخوردار نباشد؛ چنانکه گاهی روایات متضاد و متناقض در کنار هم نقل شده­است. پژوهش حاضر واکاوی تعیین وثاقت و عدم وثاقت روایات تاریخ الرسّل، جرح و تعدیل راویان آن در فاصله­ی زمانی 11 تا 40ق است. سؤال اصلی نوشتار پیش­رو میزان وثاقت روایات تاریخ­طبری است.؟ یافته­ها که به شیوه توصیفی- تحلیلی و با بررسی شرح­حال مشایخ طبری انجام شده­است، نشان می­دهد که طبری در فاصله زمانی(11-40ق)، بیشتر از 800 روایت از سرّی و زهری نقل کرده­است. در تمامی سلسله اسناد روایات منقول از ایشان، سیف بن عمر تمیمی از راویان اخبار بوده­است. شخصیت علمی سیف، وثاقت اخبار و روایاتش از دیدگاه محدثان و رجال­شناسان متقدم و متأخر مورد نقد جدی است، بنابراین وثاقت، صحت، ارزش و اعتبار روایات طبری در سالهای(11-40ق) با توجه به شاخص ارزیابی روات، مورد نقد و تردید است.
https://historicalstudy.ihcs.ac.ir/article_2556_15c7510ddf3807e955ed790f573e8756.pdf
2017-05-22
99
118
10.30465/hcs.2017.2556
کلید واژهها: تاریخ الرسّل و الملوک
هناد بن سریّ
عبیدالله بن سعدزهری
سیف بن عمر تمیمی
محبوبه
فرخنده زاده
farkhondehzadeh@um.ac.ir
1
استادیار گروه معارف دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده الهیات و معارف اسلامی،مشهد،
LEAD_AUTHOR
منابع
1
ابن­اثیر، عزالدین(1385ق-1965م). الکامل فی التاریخ، بیروت: دار صادر.
2
ابن­جوزی، ابوالفرج جمال­الدین بغدادی(1986م-1406ق). الضعفاء و المتروکین، تحقیق عبدالله قاضی، بیروت: دارالکتب­العلمیه.
3
ابن­حبان، محمد التمیمی(1420ق). المجروحین فی المحدثین، تحقیق حمدی عبدالمجید السبلفی، ریاض، [بی­نا].
4
ابن­حجرالعسقلانی، احمد بن علی(1997م-1417ق). تحریر تقریب التذهیب، تحقیق بشار عواد معروف و شعیب الارنوط، بیروت: مؤسسه الرساله.
5
------------------------(بی­تا).تهذیب التهذیب، بیروت: دارصادر.
6
ابن­عدی جرجانی، عبدالله(1997م-1418ق). الکامل فی الضعفاء الرجال، تحقیق شیخ عادل احمد عبدالموجود، بیروت: دارالکتب العلمیه.
7
ابن­فرحان المالکی(1421ق-2000م). حسن، نحو إنقاذ التاریخ الإسلامی، بی­جا، مرکز دراسه التاریخیه.
8
ابن ناصرالدین، شمس­الدین محمد الدمشقی(1414ق). توضیح المشتبه فی ضبط اسماء الرواۀ و القابهم و کناهم، تحقیق محمد نعیم العرقسوسی، بیروت: مؤسسه الرساله، الطبعه الاولی.
9
ابن­ندیم، محمد بن اسحاق(1343ش). الفهرست، ترجمه م.رضا مجدد، تهران: انتشارات کتابخانه ابن­سینا.
10
ابوحاتم الرازی، ابومحمد محمد(1952م-1372ق). الجرح و التعدیل، هند: حیدر آباد، دایره­المعارف العثمانیه.
11
اشپولر، برتولد(1377ش). تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، ترجمه جواد فلاطوری، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
12
ابونعیم احمد اصفهانی(1931م).ذکر اخبار اصفهان، لیدن: المحروسه.
13
بلاذری، احمد بن یحیی(1412ق-1992م). البلدان فتوحها و أحکامها، تحقیق سهیل زکار، بیروت: دارالفکر.
14
پاشا، اسماعیل(1951م). هدیه العارفین فی اسماء المؤلفین و آثارالمصنفین، بیروت: داراحیاءالتراث العربی.
15
پاکتچی، احمد(1385). دائره­المعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم بجنوردی موسوی، تهران: مرکز دائره­المعارف بزرگ اسلامی.
16
کارل بروکلمان(بی­تا)، تاریخ الادب العربی، الجزءثالث، نقله الی العربیه عبدالحلیم النجار، قم: دارالکتب الاسلامی.
17
جواد علی، موارد التاریخ الطبری، مجله المجمع العلمی العراقی، 1950م -1405؛ 1954م-1409ق.
18
الخزرجی، صفی­الدین احمد‍[بی­تا]. تذهیب تذهیب الکمال فی اسماء الرجال، مصحح محمد عبدالوهاب فاید، قاهره: مکتب القاهره.
19
خطیب بغدادی، ابوبکر[بی­تا]. تاریخ مدینه السّلام، بیروت: دارالکتب العربی.
20
الدارقطنی، ابوالحسن علی(1986م-1406ق). الضعفاء و المتروکین، تحقیق صبحی البدری السارائی،بیروت: مؤسسه دارالرساله.
21
-الدوری، عبدالعزیز(بی­تا). بحث فی نشاء علم التاریخ عند العرب، بیروت: المطبعه الکاثولیلیه.
22
الذهبی، محمد بن احمد(1998م-1419ق). تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام، تحقیق عمر عبدالسّلام تدمری، بیروت: دارالکتب العربی.
23
----------------------(1419ق-1998م). تذکره الحفاظ، تحقیق زکریا عمیرات، بیروت: دارالکتب العلمیه.
24
-----------------------(1988-1408ق). دیوان الضعفاء و المتروکین، تحقیق فضیله الشیخ خلیلی المیس، بیروت: دارالقلم.
25
-----------------------(1382ق-1963م). میزان الاعتدال فی نقد الرجال، تحقیق علی­محمد البجاوی، داراحیاء الکتب العربیه.
26
راتب عرموش، احمد(1993م-1413ق). الفتنه و وقعه الجمل، روایۀ سیف بن عمر الضبی الاسدی، دار­النفاس، [بی­نا].
27
روزنتال، فرانتس(1365ش). تاریخ تاریخ نگاری در اسلام، ترجمه: اسدالله آزاد، مشهد: انتشارات آستان قدس.
28
الزرکلی، خیرالدین(1986م). الاعلام، بیروت: دارالعلم للملایین.
29
سزگین، فؤاد(1983م-1403ق). تاریخ التراث العربی، المجلدالاول، الجزءالثانی، فی التدوین التاریخی، تحقیق محمود فهمی حجازی، قم: مکتبه­المرعشی.
30
سزگین، فؤاد(1383ش). تاریخ نگارش­های عربی، مجلد سوم، تهران: انتشارات خانه کتاب.
31
-السمعانی، ابوسعید عبدالکریم بن محمد ابن منصور التمیمی(1988م-1408ق). الانساب، تحقیق عبدالله البارودی عمر، مؤسسه الکتب الثقافیه، [بی­جا].
32
مصطفی شاکر(1978م). التاریخ العربی و المورخون، بیروت: دارللملایین.
33
عزیزی، حسین(1391ش). نقد و بررسی منابع تاریخی فتوح در سه قرن اول هجری، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
34
عسکری، مرتضی(1968م-1387ق). خمسون و مأئه صحابی مختلق، قم: منشورات کلیه اصول الدین بغداد.
35
------------(1983م-1403ق). عبدالله بن سبا و اساطیر اُخری، بیروت: دارالزهراء.
36
طبری، محمد بن جریر[بی­تا]. تاریخ الرسل و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، مصر،
37
طه حسین(1970م)، علی و بنوه الفتنه الکبری، قاهره، درال معارف بمصر.
38
لوئیس، برنارد(1370ش)، بنیادهای کیش اسماعیلیه، ترجمه ابوالقاسم سری، تهران: انتشارات ویسمن.
39
مادلونگ، ویلفرد(1377ش)، جانشینی محمد پژوهشی پیرامون خلافت نخستین، ترجمه احمد نمایی، مشهد: انتشارات آستان قدس.
40
محقق حلّی(1361ش)، شرایع الاسلام، ترجمه ابوالقاسم ابن احمدیزدی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
41
مدیرشانه­چی، کاظم(1363ش)، درایه­الحدیث، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
42
المزّی، جمال­الدین (1994م-1414ق)، تهذیب الکمال، چاپ سهیل زکّار، بیروت: دارالفکر.
43
منتظرالقائم، اصغر، «فاتح اصفهان»، مجله ادبیات دانشگاه اصفهان، دوره دوم، ش:15، صص25-34.
44
ملحم، محمد عدنان(1998م)، المورخون العرب و الفتنۀ الکبری، بیروت، [بی­نا].
45
ولهاوزن، یولیوس(1375ش)، تاریخ سیاسی صدر اسلام، ترجمه: محمود افتخارزاده، قم: نشر معارف اسلامی.
46
حموی، یاقوت(بی­تا)، معجم الادباء و ارشاد الی معرفۀ الادیب، بیروت: دارالکتب العلمیه.
47
یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب(1413ق)، التاریخ،بیروت: مؤسسه الاعلمی.
48
پایان­نامه: فرهنگ بسامدی . شرححال راویان بلافصبل طبری در تاریخ الرسل و الملوک، محبوبه فرخنده­زاده، استاد راهنما، دکتر سیدجمال موسوی، استاد مشاور، دکتر هادی عالم­زاده، دانشگاه تهران، مقطع کارشناسی ارشد، تاریخ دفاع: 1/12/1384.
49
ORIGINAL_ARTICLE
عدالت و بازتاب آن در تاریخ نوشته های مورخان ایرانی( قرن سوم تا ششم هجری)
چکیده الگو برداری مورخان ایرانی در دوره اسلامی از حکمت عملی ایرانیان همراه با کثرت تذکرات اخلاقی در متون تاریخی دیده می شود. مهمترین بحث در زمینه اخلاق ، عدالت، به عنوان صفتی از صفات خداوند می باشد که در اداره جامعه، به حکمرانان توصیه شده است. تحقیق حاضر بر آن است تا دریابد، عدالت در متون تاریخی ایرانیان در قرون اولیه دوره اسلامی چگونه تعریف شده و ارتباط آن با حکومت و حکومتگران چگونه تبیین گردیده و کاربست عدالت در جامعه متضمن چه دستاوردهایی بوده است. فرض بر آن است که عدالت سیاسی، قرار دادن هر کس در جای مناسب خود و ایجاد تعادل و توازن میان اجزای سازنده جامعه و همچنین از بین بردن ظلم و ستم و عدالت اجتماعی بر خورداری افراد جامعه از خیرات و برکات می باشد. نتیجه تحقیق نشان داد، عدالت مطرح در متون فلسفی و سیرالملوکها و تاریخ نگاریها ازنوع عدالت معاوضی بود که پادشاهان به شرط برقراری عدل ازسویی در زمره برگزیدگان خلایق قرار می گیرند و از سوی دیگر، عدل آنان موجب برقراری امنیت و ایجاد رفاه در جامعه می شود که خود عامل بقای حکومتشان است
https://historicalstudy.ihcs.ac.ir/article_3089_05afa3fc8ba4f541e46be8de4235a9e5.pdf
2017-05-22
119
133
10.30465/hcs.2017.3089
پروین
ترکمنی آذر
ptorkamanyazar@gmail.com
1
دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
روایتی ایتالیایی از جنگ چالدران
چکیده جنگ چالدران(1514 م /920 ق )یکی از مهمترین جنگهای دوره صفوی است. نبرد دولت نوپای صفوی(1135-907 ق) با عثمانی و شکست شاه اسماعیل(930/907 ق) از سلطان سلیم اول(1530/1512م)تاثیری عمیق در ایران نهاد.اخبار این نبرد که رویارویی دو قدرت بزرگ آن روز جهان بود در کشورهای اروپایی نیز بازتاب داشت. به ویژه در ایتالیا که دولت شهرهای آن ایران را سدی محکم در برابر عثمانی قلمداد می کردند. تاکنون در آثار مختلف ایرانی و غیر ایرانی درباره این جنگ بسیار صحبت شده است و نویسندگان فراوانی از زوایای مختلف این نبرد را گزارش کرده اند.در این نوشته تلاش شده است نگرشی جدید به این جنگ بر پایه منابع ایتالیایی زبانِ معاصر صفویه گشوده شود. مساله اصلی این بحث مقایسه روایتهای فارسی و ایتالیایی ِ جنگ چالدران و تحلیل و بررسی تفاوتها و شباهت های موجود در متون و روشن ساختن نقاط تاریک این نبرد می باشد. روایت ایتالیایی جنگ چالدران نشان میدهد علت اصلی ناکامی شاه اسماعیل علاوه بر استفاده سپاه عثمانی از توپخانه، خروج نابهنگام وی از صحنه نبرد به علت زخمی شدن بود و نبرد چالدران که در روز 23 آگوست 1514م اتفاق افتاد درروزهای بعد نیز تداوم یافته وحوادث بعدی سبب خروج زودهنگام سلطان سلیم از تبریز شد.
https://historicalstudy.ihcs.ac.ir/article_3087_9e342270bf4cdc4800835b5ea81af5d4.pdf
2017-05-22
135
156
10.30465/hcs.2017.3087
واژگان کلیدی: نبرد چالدران
توپخانه –روایت ایتالیایی- شاه اسماعیل
سلطان سلیم
ونیزیان
محمدعلی
رنجبر
ranjbar@shirazu.ac.ir
1
دانشیار دانشگاه شیراز
AUTHOR
محمد حسن
رحیمیان
hassanrahimian0@gmail.com
2
دانشجوی دانشگاه شیراز
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
روابط فرهنگی ایران و هند در عصر ساسانیان:
چکیده: روابط فرهنگی جوامع بهعنوان یکی از شاخهها یا زیرمجموعههای تاریخ اجتماعی موردتوجه پژوهشگران حوزه تاریخ و علوم اجتماعی قرارگرفته است. روابط فرهنگی ایران با هند از این قاعده مستثنای نبوده و منابع تاریخی چندان توجهی به این مهم نداشتهاند اما از لابهلای منابع تاریخی و دیگر آثار بهجای مانده میتوان اطلاعاتی در این رابطه به دست آورد و روابط فرهنگی آن دوره را ترسیم کرد. میراث مشترک ایران و هند به قبل از مهاجرت آریاها و زمانی که در کنار هم و با یکزبان و مذهب زندگی میکردندبرمیگردد. در عصر ساسانیان در کنار روابط سیاسی و اقتصادی این روابط فرهنگی است که محوریت دارد. روابط بین ساسانیان و حکومت گوپتاها در شمال و مرکز و سلسله چالوکیه در جنوب بیشتر بر مبنای فرهنگی بوده است و نهضت ترجمه عصر خسرو انوشیروان آن را به اوج شکوفایی میرساند. بررسی روابط فرهنگی و علمی و اثرات متقابل آن مسئله این تحقیق است. روشتحقیق بهصورت - توصیفی – تحلیلی و کتابخانهای بوده است.
https://historicalstudy.ihcs.ac.ir/article_3090_cef14e32e8d7df1cd857aa630166f3de.pdf
2017-05-22
157
174
10.30465/hcs.2017.3090
کلیدواژهها: ایران
هند
روابط فرهنگی
ساسانیان
گوپتاها
چالوکیه
حسین
محمدی
h.mohammadi@khu.ac.ir
1
عضو هیات علمی گروه تاریخ و مدیر فرهنگی و اجتماعی دانشگاه خوارزمی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی نسبت اسلام و مدرنیته در اندیشه سیاسی محمد نخشب
چکیده: محمد نخشب (1355-1302)، بنیان­گذار نهضت خداپرستان سوسیالیست در زمره نخستین نمایندگان جریان نو­اندیشی دینی در ایران محسوب می­شود که با طرح مجموعه­ای از دیدگاه­ها و نقطه­­نظرات انتقادی در زمینه دین و تجدد در دهه30 شمسی، نقشی تاثیرگذار در گسترش اندیشه­ها و مفاهیم نوین سیاسی و بازسازی اندیشه دینی در فضای روشنفکری و سپهرعمومی جامعه­ ایران ایفا نمود. این نوشتار بر آن است تا با سود جستن از الگوی ارکان سه­گانه اسلام و سبدهای تعاملات شش­گانه به عنوان چارچوب نظری و بهره گیری از روش تحلیلی-توصیفی، نسبت دین و مدرنیته در اندیشه­ سیاسی نخشب را مورد بررسی و واکاوی قرار دهد. جستار حاضر نشان داده است که سهم عمده نخشب و نهضت خداپرستان سوسیالیست در دهه­های 20 و30 شمسی عبارت بود از برساختن منظومه­ای تلفیقی از اسلام و سوسیالیسم که از یک سو بر اتخاذ بینش و رویکردی انتقادی نسبت به مکتب­های سیاسی غربی و تلاش برای عرضه روایتی منقح و پیراسته از سوسیالیسم و مدرنیته مبتنی بود و از سوی دیگر بر نوسازی فرهنگی و احیای هویت دینی از طریق معرفی و بازسازی اسلام به­­منزله یک جهان­بینی و ایدئولوژی کارآمد در خدمت مبارزه­ سیاسی و اجتماعی استوار بود.
https://historicalstudy.ihcs.ac.ir/article_3088_6f51ebd78de38e4c6666ffc3b2f6fdb6.pdf
2017-05-22
175
203
10.30465/hcs.2017.3088
کلیدواژهها: اندیشه سیاسی
سوسیالیسم اسلامی
خداپرستان سوسیالیست
محمد نخشب
مدرنیته
ابراهیم
برزگر
barzegar@yahoo.com
1
استاد تمام علوم سیاسی و عضو هیئت علمی گروه حقوق وعلوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی(ره)
AUTHOR
محمد اسماعیل
نوذری
ismael_nozari@yahoo.com
2
دانشجوی دکترای اندیشه سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی(ره)
AUTHOR
نیما
جبراییلی
nima.jebraeili@yahoo.com
3
کارشناس ارشد علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی(ره)
LEAD_AUTHOR